What if NASA's space race was built on buried secrets โ€” and Nazi scientists?


This Cold War-era documentary explores the lesser-known history of Operation Paperclip โ€” the U.S. program that brought former Nazi engineers, including Wernher von Braun, into the early American space effort.

Topics covered include:

The origins of the V-2 rocket program

Von Braunโ€™s involvement with the SS

How Nazi technology helped land Americans on the Moon

The ethical complexity behind a scientific milestone

๐ŸŽฅ Watch here:

No politics, just history and science. Let me know what you think.

One of the world's least reported genocides took place in #Tigray between 2020 - 2022 with horrific sexual violence and rape weaponised to subdue women/ the population. Most of the victims are still waiting for accountability and justice.

Rusted screws, metal spikes and plastic rubbish: the horrific sexual violence used against Tigrayโ€™s women

#Tigray #SexualViolence #Ethiopia #Rape

theguardian.com/global-developโ€ฆ

This entry was edited (1 month ago)

givehim15.com/post/june-30-202โ€ฆ
givehim15.com/post/june-30-202โ€ฆ
GH15 prayer for June 30, 2025
The Turnaround Must Continue
Steven Springer

youtu.be/vfMFoTy4wXU

>>Bild und Jรผdische Allgemeine haben Lรผgen verbreitet: Eine wissenschaftliche Untersuchung hat nun ergeben: Von den 1.080 Kindern, deren Todesfรคlle das Gesundheitsministerium damals nicht bestรคtigen konnte, wurden fast alle von Israel getรถtet. <<

aoav.org.uk/2025/the-vanishingโ€ฆ

(via Yossi Bartal: bsky.app/profile/yossibartal.bโ€ฆ)

in reply to stephie

Wenn man genauer nachprรผft ergibt sich, dass die Todesfรคlle, die das MoH in Gaza aus ihrer Liste gestrichen hat, weil sie ein bรผrokratischer Apparat ist, die einen hohen Standard an ihre Zahlen anlegt.

Eine รœberprรผfung der Todesfรคlle zeigt, ja, die Kinder wurden wirklich getรถtet.

JA, BILD und die pro-israelische Accounts die das als Beweis sahen, die ganzen Zahlen in Zweifel zu ziehen nutzen ihr eigenes Desinteresse an der Realitรคt, und die Grรผndlichkeit des MoH schamlos fรผr Propagandazwecke.

As predicted, the hardcore Trump shills are already starting to celebrate their messiah as a peacemaker and attacking the other controlled opposition factions for saying Trump would start WW3 (which he will, just not yet).

This time it's the 40-year old, mascara wearing Qanon-propagandist Razorfist:
youtube.com/watch?v=elBXjBLkogโ€ฆ

All you need to know about this grifter, is he pretended to get emotional over the October 7th attacks. And as far as I know, he never cried on camera over anything else.

game dev progress for the day! got more of the manor fleshed out. there will be rooms on the bottom side as well but i'm working on the top ones first.

it's kind of crazy how much longer working in 3D takes but i'm starting to get the hang of it, just some things i need to change from working in 2D i am getting a little tripped up on. i think a lot of it is the setup as well. once you get the models created and everything it is much smoother to build it all.

in reply to xianc78

@xianc78 that would be quite the undertaking. you would have to recognize what tiles from the tileset are being used, extract only those tiles and convert them into voxels, then determine what height everything should be at, and then put the tiles down at the exact coordinates. even then, the difference in dimensions and perspectives will result in the end user having to manually move and change a lot of stuff. not really worth even coding something like that imo.

the vast majority of people are not going to be converting their RPG Maker projects wholesale into RPG In A Box, and the only reason i'm sort of doing it is because i'm just messing around with the engine and testing stuff out. when i actually start doing a proper game i won't have anything from rpg maker, ideally.

jonathanturley.org/2025/06/30/โ€ฆ

Wang Yi speaks with counterparts from Iran and Tรผrkiye socialistchina.org/2025/06/29/โ€ฆ

ฮ— ฮฃฮฟฯ†ฮฏฮฑ ฮ ฮฑฯ€ฮฑฯŠฯ‰ฮฌฮฝฮฝฮฟฯ… ฮฑฮบฮฟฮปฮฟฯ…ฮธฮตฮฏ ฯ„ฮฟฯ…ฯ‚ ฮฑฮฝฮธฯฯŽฯ€ฮฟฯ…ฯ‚ ฯ€ฮฟฯ… ฯ€ฯฮฟฯƒฯ€ฮฑฮธฮฟฯฮฝ ฮฝฮฑ ฮดฮนฮฑฯƒฯŽฯƒฮฟฯ…ฮฝ ฯ„ฮฟ ฯ€ฮฟฮปฯฯ„ฮนฮผฮฟ ฮฟฮนฮบฮฟฯƒฯฯƒฯ„ฮทฮผฮฑ ฯƒฯ„ฮทฮฝ ฮ‘ฮฝฯ„ฮฏฮผฮทฮปฮฟ, ฮผฮตฯ„ฮฑฯ†ฮญฯฮตฯ„ฮฑฮน ฯŒฮผฯ‰ฯ‚ ฮบฮฑฮน ฯƒฯ„ฮฟฮฝ ฮฝฯŒฯ„ฮฟ ฯ„ฮทฯ‚ ฯ‡ฯŽฯฮฑฯ‚, ฯƒฯ„ฮทฮฝ ฮฑฮฝฮฑฯ„ฮฟฮปฮนฮบฮฎ ฮšฯฮฎฯ„ฮท. ฮ•ฯ€ฮนฯƒฮบฮญฯ€ฯ„ฮตฯ„ฮฑฮน ฮดฮนฯ€ฮปฮฑฮฝฮญฯ‚ ฮบฮฟฮนฮฝฯŒฯ„ฮทฯ„ฮตฯ‚ ฯƒฯ„ฮฟฮฝ ฮฝฮฟฮผฯŒ ฮ—ฯฮฑฮบฮปฮตฮฏฮฟฯ…, ฮฟฮน ฮฟฯ€ฮฟฮฏฮตฯ‚ ฮญฯ‡ฮฟฯ…ฮฝ ฮฑฯฯ‡ฮฏฯƒฮตฮน ฮฝฮฑ ฮผฮฑฮปฯŽฮฝฮฟฯ…ฮฝ ฮผฮตฯ„ฮฑฮพฯ ฯ„ฮฟฯ…ฯ‚ ฮณฮนฮฑ ฯ„ฮฟ ฮฝฮตฯฯŒ. ฮ ฮทฮณฮญฯ‚, ฮฒฯฯฯƒฮตฯ‚, ฮณฮตฯ‰ฯ„ฯฮฎฯƒฮตฮนฯ‚, ฯ„ฮตฯ‡ฮฝฮทฯ„ฮญฯ‚ ฮปฮฏฮผฮฝฮตฯ‚, ฯŒฮปฮตฯ‚ ฮฌฮดฮตฮนฮตฯ‚ ฮฑฯ€ฯŒ ฮฝฮตฯฯŒ. ฮฃฯ„ฮฟ ฮฟฯฮตฮนฮฝฯŒ ฯ‡ฯ‰ฯฮนฯŒ ฮšฮฑฮปฮฑฮผฮฑฯฮบฮฑ ฮ›ฮฑฯƒฮนฮธฮฏฮฟฯ…, ฮฟฮน 18 ฯ€ฮทฮณฮญฯ‚ ฮบฮฑฮน ฯ„ฮฟ ยซฮธฮตฯฮนฯŒยป, ฮท ฯ€ฮทฮณฮฎ ฯ€ฮฟฯ… ฯ†ฯŒฮฒฮนฮถฮต ฮผฮต ฯ„ฮฟฮฝ ฮฎฯ‡ฮฟ ฯ„ฮทฯ‚ ฯ„ฮฟฯ…ฯ‚ ฮบฮฑฯ„ฮฟฮฏฮบฮฟฯ…ฯ‚ ฮตฮฏฮฝฮฑฮน ฯŒฮปฮตฯ‚ ฯƒฯ„ฮตฯฮตฮผฮญฮฝฮตฯ‚. ฮœฮฏฮฑ ฮตฯ…ฮปฮฟฮณฮทฮผฮญฮฝฮท ฮณฮท ฯ€ฮฟฯ… ฮฑฮณฯ‰ฮฝฮนฮฌ ฮณฮนฮฑ ฯ„ฮฟ ฮผฮญฮปฮปฮฟฮฝ.

ertflix.gr/vod/vod.617118-365-โ€ฆ

ฮ— ฮบฮฑฯ„ฮฌฯƒฯ„ฮฑฯƒฮท ฮดฮตฮฏฯ‡ฮฝฮตฮน ฮฑฯ€ฮตฮปฯ€ฮนฯƒฯ„ฮนฮบฮฎ. ฮ— ฮปฮตฮนฯˆฯ…ฮดฯฮฏฮฑ ฯ‡ฯ„ฯ…ฯ€ฮฌฮตฮน ฮบฮฌฮธฮต ฮณฯ‰ฮฝฮนฮฌ ฯ„ฮทฯ‚ ฯ‡ฯŽฯฮฑฯ‚ ฮฑฮปฮปฮฌ ฯŒฯƒฮฟฮน ฮบฯ…ฮฒฮตฯฮฝฮฌฮฝฮต ฮญฯ‡ฮฟฯ…ฮฝ ฯ„ฮฟ ฮผฯ…ฮฑฮปฯŒ ฯƒฯ„ฮท ฮผฮฌฯƒฮฑ. ฮšฯ…ฯฮฏฯ‰ฯ‚ ฮท ฮบฮตฮฝฯ„ฯฮนฮบฮฎ ฮบฯ…ฮฒฮญฯฮฝฮทฯƒฮท.

The provenance memory model for C

Link: gustedt.wordpress.com/2025/06/โ€ฆ
Discussion: news.ycombinator.com/item?id=4โ€ฆ

Duke University appears to have lost research grants because they used the prefix "trans" in reference to disease transmission, transgenic material, translational studies and signal transduction


Source: dukechronicle.com/article/2025โ€ฆ
This entry was edited (1 month ago)

hOLY sHIT

windowscentral.com/software-apโ€ฆ

Mehmet Talat PaลŸa: โ€œฤฐttihatรงฤฑlarฤฑn beyni ve soykฤฑrฤฑmฤฑn mimarฤฑโ€ โ€“ Mehmet Turan

โ€œTalat Tรผrk Bismarckโ€™ฤฑdฤฑr!โ€ (รœnlรผ Yahudi heykeltฤฑraลŸ ve Siyonist aktivist Alfred Nossig)
โ€œBen valiyim eลŸkฤฑya deฤŸilim, ben yapamam, bu sandalyeden kalkarฤฑm sen gelir yaparsฤฑn.โ€ (Ankara Valisi Atฤฑf Beyโ€™in Talatโ€™ฤฑn Ermeni tehciri konusundaki talimatฤฑnฤฑ ileten elรงiye verdiฤŸi cevap)
โ€œArtฤฑk bir Ermeni sorunu yoktur!โ€ -Talat PaลŸa (AฤŸustos 1915 / Alman Bรผyรผkelรงisine รงekilen telgraf)
โ€œโ€ฆPaลŸaโ€™nฤฑn bir gรผn yeis ve acz iรงinde aฤŸladฤฑฤŸฤฑna ลŸahit oldum. Fakat bu gรถzyaลŸlarฤฑ beni mรผteessir etmedi. ร‡รผnkรผ Talatโ€™ฤฑn hรผkรผmeti savaลŸฤฑ milletin hayatฤฑna tercih etmiลŸti.โ€ (Hamid Kapancฤฑzade / Dรขhiliye Nezaretinde yรผksek memur)

Mehmet Talat PaลŸa (1874-1921) kitabฤฑnฤฑn yazarฤฑ Hans-Lukas Kieser Osmanlฤฑโ€™nฤฑn son dรถnemleri konusunda uzmanlaลŸmฤฑลŸ bir modern tarih profesรถrรผdรผr. Ermeni ve Yahudi sorunu, Lozan AnlaลŸmasฤฑ, Tรผrk UlusalcฤฑlฤฑฤŸฤฑ, Birinci Cihan Harbi ve Osmanlฤฑnฤฑn Sonu, TรผrklรผฤŸe ฤฐhtida ve IskalanmฤฑลŸ BarฤฑลŸ isimli kitaplarฤฑn da yazarฤฑdฤฑr. Kitap Talat PaลŸa hakkฤฑnda son yฤฑllarda yazฤฑlmฤฑลŸ derinlemesine ve รงarpฤฑcฤฑ tarih bilgileriyle dolu รงok รถnemli bir biyografik eser olarak gรถrรผlmelidir.

Kitap, iรงinden geรงtiฤŸimiz รงarpฤฑcฤฑ gรผnler iรงin รงok faydalฤฑ tarihsel karลŸฤฑlaลŸtฤฑrmalara imkรขn tanฤฑmaktadฤฑr. ฤฐttihatรงฤฑlarฤฑn temel bir รถzelliฤŸi vardฤฑ. Yenilirken bile kรผรงรผk galibiyetlerden mรผthiลŸ coลŸku duyuyorlar, bunu halkฤฑ harekete geรงirmek iรงin รงok ustaca kullanฤฑyorlardฤฑ. 31 Mart ฤฐsyanฤฑโ€™nฤฑ Ermeni ittifakฤฑ ile bastฤฑrmalarฤฑ, Edirneโ€™nin tekrar geri alฤฑnmasฤฑ, Ekim Devrimiyle BolลŸeviklerin Kars, Batum, Ardahanโ€™ฤฑ bฤฑrakmasฤฑ ve birรงok tabyada Alman subaylarฤฑn gรถrev aldฤฑฤŸฤฑ, Alman savaลŸ stratejisiyle kazanฤฑlan ร‡anakkale muharebelerinde olduฤŸu gibi. Birinci Cihan Harbiโ€™nin genel yenilgisi iรงinde oluyordu bรผtรผn bunlar. ฤฐTC katฤฑksฤฑz bir savaลŸ partisiydi. Dinamizmini buradan alฤฑyordu. SavaลŸtan besleniyor, savaลŸ ile ayakta duruyordu. Gรผnรผmรผz AKP-MHP-Ergenekon ittifakฤฑ da benzer bir platformdur. ร–zellikle 15 Temmuzโ€™dan sonra Azerbaycan, Libya operasyonlarฤฑ ve iรง muhalefeti ezmesiyle bรถlgesel bir savaลŸ partisine dรถnรผลŸmรผลŸtรผr. ฤฐรงinde bulunduฤŸumuz Birinci Cihan Harbiโ€™ne benzer koลŸullarda bรถlgede geliลŸen ABD, ฤฐsrail, ฤฐngiltere ve Fransฤฑz saldฤฑrฤฑlarฤฑ TCโ€™nin genel yenilgisinin zeminini hฤฑzla รถrerken, faลŸist platform SMO รงeteleri, Colani ve bรถlgeden dฤฑลŸlanmฤฑลŸ Rusya ile kรผรงรผk galibiyetler peลŸinde koลŸuyor. Bรผyรผk oyunun figรผranฤฑ olmaktan ileri gidemiyor. ฤฐmralฤฑโ€™nฤฑn sunduฤŸu โ€œbรถlgesel geniลŸlemeโ€ fฤฑrsatฤฑnฤฑ bile Kรผrtlere karลŸฤฑ ลŸiddeti artan savaลŸ operasyonlarฤฑ ve รผlke iรงi demokratik sol muhalefeti ezmek iรงin kullanฤฑyor. ฤฐmamoฤŸlu ลŸahsฤฑnda geliลŸtirilen operasyon da darbe mekaniฤŸinin bir diลŸlisi olarak bu kรผรงรผk galibiyetler iรงindeki yerini alฤฑyor.

Kitabฤฑ okuyup bitirdiฤŸimizde Eric Hobsbawnโ€™ฤฑn 20.yรผzyฤฑl iรงin verdiฤŸi tanฤฑm aklฤฑmฤฑza geliyor: โ€œAลŸฤฑrฤฑlฤฑklar รงaฤŸฤฑ!โ€ denilebilir ki Talat PaลŸa da aลŸฤฑrฤฑlฤฑklar รงaฤŸฤฑnฤฑn ve diktatรถrler Avrupaโ€™sฤฑnฤฑn aรงฤฑlฤฑลŸฤฑnฤฑ yapan liderlerin istisnasฤฑz en baลŸฤฑnda gelmektedir. AลŸฤฑrฤฑlฤฑklar รงaฤŸฤฑnฤฑ Birinci Cihan Harbi ve Ekim Devrimiโ€™nden รถnce Anadoluโ€™da gerรงekleลŸtirilen Rum Tehciri, Ermeni Jenosidi ve Osmanlฤฑ ฤฐmparatorluฤŸuโ€™nun daฤŸฤฑlmasฤฑyla baลŸlatmak ve aลŸฤฑrฤฑlฤฑklar รงaฤŸฤฑnฤฑn bir โ€œprelรผdโ€รผ saymak รงok mu yanlฤฑลŸ olurdu?

Kieser ilk cรผmlelerine รถnemli bir tespitle baลŸlar: โ€œTalat Anadoluโ€™da Tรผrk ulus/devleti haline gelecek oluลŸumu inลŸa eden ilk kiลŸiydi. Nihai kurucu Mustafa Kemal alenen onun siyasi mirasรงฤฑsฤฑydฤฑโ€

โ€œTalatโ€™ฤฑn kana bulanmฤฑลŸ genรง kadrosu Tahsin Uzer, ลžรผkrรผ Kaya, Abdรผlhalik Renda, Atฤฑf Kamรงฤฑl, Celal Bayar gibi adamlar, Muhittin Birgen, Falih Rฤฑfkฤฑ Atay, Necmettin Sadak, Yunus Nadi, ReลŸit Saffet Atabinen, ลžรผkrรผ SaraรงoฤŸlu, Mahmut Esat Bozkurt gibi adanmฤฑลŸ emir subaylarฤฑ, gazeteciler, รถฤŸrenciler kariyerlerini M:kemal in liderliฤŸinde Ankara da inลŸa ettiler. Hepsi bir zamanlar Talatโ€™ฤฑn komutasฤฑ altฤฑndaydฤฑ.โ€ (Kieser)

ฤฐlk anda abartฤฑlฤฑ bir yorum gibi gelse de bunun nedeni Enver ve M. Kemal kadar Talat รผzerine yeterince kitap, makale ve araลŸtฤฑrma yapฤฑlmamasฤฑ ve sol cenahฤฑn Talatโ€™ฤฑ sadece Ermeni meselesinde oynadฤฑฤŸฤฑ rol ile sฤฑnฤฑrlฤฑ olarak tanฤฑmasฤฑndan kaynaklฤฑ olabilir. Oysa Kieser Talat iรงin, รถzellikle devlet ricali aรงฤฑsฤฑndan โ€œVarlฤฑฤŸฤฑnฤฑ kuลŸaklar boyunca sรผrdรผren bir gรถlgeโ€ tanฤฑmlamasฤฑnฤฑ yaparken sadece gรถz ardฤฑ edilmiลŸ bir gerรงeฤŸi dile getirmektedir. Kieserโ€™in kaynak olarak kullandฤฑฤŸฤฑ Ernest Jackhโ€™ฤฑn (Cihan harbinde Alman DฤฑลŸiลŸleri Temsilcisi) anฤฑ kitabฤฑ โ€œYรผkselen Hilalโ€ kitabฤฑndaki ลŸu ifade รถnemlidir: โ€œMustafa Kemal Talatโ€™ฤฑn sorumluluฤŸundaydฤฑโ€. Aslฤฑnda Talat, M. Kemalโ€™in davasฤฑnฤฑn รถnรผndeki tรผm รงalฤฑlarฤฑ รงok รถnceden ortadan kaldฤฑrmฤฑลŸtฤฑ. (Rumlar ve Ermeniler!). Osmanlฤฑ sosyal dokusunun vazgeรงilmez unsurlarฤฑnฤฑ, Anadoluโ€™nun tarihsel otokton halklarฤฑnฤฑ silip sรผpรผrmรผลŸtรผ. ฤฐTC nasฤฑl ki รถnce Ermenilerle ittifak yapฤฑp sonra onlarฤฑ imha ettiyse, Kemalistler de milli mรผcadelede Kรผrtleri ikna edip yanlarฤฑna almฤฑลŸ sonra รผzerlerinde sรถmรผrgeci bir siyaset izlemiลŸlerdir. Ne Abdรผlhamit ne de ฤฐTC Kรผrt realitesini inkรขr etmiลŸti. Ancak Kemalistler Tรผrk ve Kรผrtlerin birlikte kurduklarฤฑ cumhuriyet rejimini Kรผrt ulus varlฤฑฤŸฤฑnฤฑn inkรขrฤฑ รผzerinde inลŸa ettiler.

Kitabฤฑn ana omurgasฤฑ Talat ve dava arkadaลŸlarฤฑnฤฑn izleyen bir sonraki yรผz yฤฑl boyunca Tรผrkiyeโ€™nin takip edeceฤŸi siyasi rotanฤฑn temel รงizgilerini daha o gรผnlerde nasฤฑl ลŸekillendirdikleri รผzerine kuruludur. Bu, bizim yakฤฑn Tรผrkiye tarihine iliลŸkin Hamidizm, Enverizm ve Kemalizmโ€™e dair โ€œtarihsel sรผreklilikโ€ yaklaลŸฤฑmฤฑmฤฑzla uyumludur. O yรผzden kitaba ikinci bir alt baลŸlฤฑk konulsaydฤฑ eฤŸer bu, โ€œTalatโ€™ฤฑn hayaleti yaลŸamaya devam ediyorโ€. ลžeklinde olabilirdi. Son bakฤฑลŸta buradaki โ€œEnverizmโ€ tanฤฑmฤฑ elbette mevcut รผรงlรผnรผn bir ayaฤŸฤฑnฤฑ zayฤฑf kฤฑlฤฑyor. O yรผzden bir dรผzeltme gerekiyor. โ€œTalatโ€™sฤฑz bir Enver dรผลŸรผnรผlemezโ€ diyerek bu eksikliฤŸimizi giderebiliriz. Talat ideolojik ve pratik รถnderdir, Enver ise sahne รถnรผndeki etkili bir politik figรผrdรผr. 1908โ€™in simgesel kahramanฤฑdฤฑr. V. Mehmetโ€™in yeฤŸeni Naciye Sultanโ€™la evli olmasฤฑnฤฑn getirdiฤŸi referanslara sahiptir. Talat asker kรถkenli deฤŸildir, sivil siyasetten, memuriyetten gelmektedir. Ama etrafฤฑndaki tรผm askerleri yรถnetmiลŸtir. Her ikisi de Osmanlฤฑโ€™nฤฑn eski ihtiลŸamฤฑnฤฑ yeniden diriltmek ve yaลŸatmak ihtirasฤฑnฤฑ hiรง yitirmediler.

โ€œTalat ve ฤฐTCโ€™li arkadaลŸlarฤฑ, en geรง Abdรผlhamidโ€™in ลžubat 1918 ortasฤฑndaki cenaze tรถreninde รถnceden ลŸeytanlaลŸtฤฑrdฤฑklarฤฑ bu idarecinin mirasฤฑnฤฑ aรงฤฑkรงa kabul ettiler. ลžaลŸฤฑrtฤฑcฤฑ bir ลŸekilde benzer devlet iktidarฤฑ mantฤฑฤŸฤฑna hizmet ettiklerini keลŸfettiler, sadece daha radikaldiler.โ€ (Kieser)

2010 yฤฑlฤฑndan sonra AKP eliyle yรผrรผtรผlen neo-Osmanlฤฑcฤฑlฤฑk โ€œsรผreklilikโ€ vurgumuzun รงok tipik bir kanฤฑtlanฤฑลŸฤฑdฤฑr. ลžahsileลŸtirilen iktidar, parti devleti, hukukun suiistimali, hamaset, komploculuk, gรผรง ve yozlaลŸmanฤฑn emperyal bir zihniyetle buluลŸmasฤฑ. Sadece Talat deฤŸil, Abdรผlhamid ve Talat her ikisi de AKPโ€™ de modern bir biรงimde yaลŸฤฑyor. CoฤŸrafyamฤฑzda etno-dinsel seferberlik ve savaลŸ hali Abdรผlhamit ve Talat zamanฤฑndaki gibi hala siyasetin ana belirleyicisidir. Gรถrรผnen o ki Tรผrk egemenlik sisteminde M. Kemal รงizgisi gรผรง kaybetmiลŸ, Abdรผlhamit- Talat รงizgisi bir adฤฑm รถne geรงmiลŸtir.

Kieser bu sรผrekliliฤŸi ลŸu cรผmlesi ile รงok gรผzel ifade etmiลŸ: โ€œKemalizm ฤฐTC aลŸฤฑrฤฑlฤฑkรงฤฑ-lฤฑฤŸฤฑnฤฑn baลŸardฤฑklarฤฑndan istifade etmiลŸ, bรถylelikle bu aลŸฤฑrฤฑlฤฑkรงฤฑlarla รถrtรผk bir biรงimde รถzdeลŸleลŸmiลŸ, bunu yaparken iรงkin kรถtรผcรผlรผkle yรผzleลŸmemiลŸtirโ€ Abdรผlhamitโ€™i deviren ฤฐTC ise aynฤฑ onun gibi imparatorluk geleneฤŸine saplantฤฑlฤฑ bir ลŸekilde baฤŸlฤฑydฤฑ. Onun 1895โ€™de baลŸlattฤฑฤŸฤฑ Ermeni katliamlarฤฑnฤฑ 1915โ€™ de nihayetine erdirdiler. Ayrฤฑca her ikisi de gรผnรผmรผzรผn soykฤฑrฤฑm temsilcisi Yahudi burjuvazisinin Filistinโ€™de kendilerine bir โ€œyurtโ€ edinmesini desteklediler.

AKP; Abdรผlhamit ile ฤฐTC nin birleลŸimidir. Neo-Osmanlฤฑcฤฑ aรงฤฑlฤฑmdฤฑr bu. M. Kemal tarihsel olarak kaybetmiลŸtir. Hem Laiklik anlamฤฑnda hem de Misak-ฤฑ Milli anlamฤฑnda kaybetmiลŸtir. TC, geรงmiลŸte โ€œbataklฤฑkโ€ dediฤŸi Orta DoฤŸu baลŸta olmak รผzere artฤฑk kendi รผlke sฤฑnฤฑrlarฤฑnฤฑn รถtesinde yaลŸam alanlarฤฑna sahip bir devlettir. LaikliฤŸin โ€œyฤฑlmaz bekรงisiโ€ TSK ise 15 Temmuzโ€™dan sonra geรงirdiฤŸi sฤฑnฤฑfsal deฤŸiลŸimle tabanฤฑndaki โ€œzinde kuvvetleriโ€ uzun yฤฑllar boyunca bastฤฑracak Tรผrkรงรผ-ฤฐslamcฤฑ-Ergenekoncu bir รงizgiye evirilmiลŸtir. โ€œAraplar bizi hep arkadan vurmuลŸturโ€ ลŸeklindeki resmi tarih yazฤฑmฤฑ ise kรผl olup uรงmuลŸ, Araplar Tรผrkiyeโ€™deki en ciddi mali oligarลŸiler iรงine girmiลŸlerdir. Yanฤฑ sฤฑra Karadenizโ€™den Akdeniz ve Egeโ€™ye kadar รงok bรผyรผk turizm ve rant alanlarฤฑna sahip olmuลŸlardฤฑr.

Gรผnรผmรผzde sermaye sฤฑnฤฑflarฤฑ arasฤฑndaki รงeliลŸki, artฤฑk eskisi gibi yanฤฑltฤฑcฤฑ Laik-ฤฐslamcฤฑ รงeliลŸkisi olarak gรถsterilememektedir. ร‡รผnkรผ รผlkede hem ฤฐslami burjuvazi devlet olanaklarฤฑyla serpilmiลŸ hem de modern denilen sermaye รงevreleri ฤฐslami-faลŸist rejimle uyum iรงinde hareket etmeye baลŸlamฤฑลŸtฤฑr. Bu anlamda sekรผler ve ฤฐslami sermaye ayrฤฑmฤฑndan artฤฑk รงok sรถz edilemez. Aralarฤฑnda belirgin bir sฤฑnฤฑr yoktur. Keza โ€œbatฤฑcฤฑ-modern-laikโ€ ฤฐstanbul sermayesi en bรผyรผk karlarฤฑnฤฑ bu hรผkรผmet dรถneminde gerรงekleลŸtirdi. ร–zellikle banka sermayesi rekor seviyelere ulaลŸtฤฑ. ฤฐstanbul burjuvazisi karลŸฤฑsฤฑnda Anadolu Kaplanlarฤฑ ve devlete sรผrekli kredi veren Arap sermayesi de keza รงok bรผyรผdรผ, ฤฐstanbullu kodamanlarla kafa kafaya gelmeye baลŸladฤฑ. Rรถnesans Holding gibi ilk olarak Rusyaโ€™da bรผyรผyen inลŸaat devleri, hรผkรผmetten sรผrekli ihale alan ฤฐslami olmayan modern burjuvazinin temsilcileriydi. Bunun dฤฑลŸฤฑnda siyasi-ideolojik รงeliลŸkiden bahsedilecekse de bu, CHP gibi realist milliyetรงilikte ayak direyenlerle sรผrrealist milliyetรงiler arasฤฑndadฤฑr. Yani daha รงok Batฤฑ รงizgisinde teritoryal devlet sฤฑnฤฑrlarฤฑnฤฑn รถtesine รงฤฑkmak istemeyenlerle AKP gibi Batฤฑ ve DoฤŸuโ€™yu aynฤฑ anda idare edip bรถlgesel emperyal role soyunanlar. Buna her dรถnem var olan devletteki tarihsel sรผrekliliฤŸin kendi iรงindeki รงeliลŸkisi de diyebiliriz. ฤฐslamโ€™la baฤŸฤฑndan vazgeรงmeden bรถlgesel emperyal geniลŸleme peลŸinde koลŸanlar bir yanda, ฤฐslamโ€™ฤฑ ideolojik deฤŸil politik ve pragmatist temelde kullanan ve dฤฑลŸ maceralardan uzak duralฤฑm diyen รงizgi diฤŸer yanda. Hegemonya ilk รงizgidedir. ร‚mรข ลŸunu hiรง unutmamak gerekir: Bu iki รงizgi emekรงi ve devrimci kuvvetler sรถz konusu olduฤŸunda domuz topudur. รœlkenin ve devletin geleceฤŸi konusunda ise birbirine gรผvenmeyen iki kumarbazฤฑn ortaklฤฑฤŸฤฑndan bahsedebiliriz.

Talat, 1874 yฤฑlฤฑnda Edirneโ€™de โ€œdaralan bir Avrupa Tรผrkiyeโ€™sinde doฤŸduโ€. (Kieser) Dรถnem Avrupaโ€™da bir รงaฤŸฤฑn nerdeyse sonuna gelindiฤŸi hissiyatฤฑnฤฑ veren bir dรถnemdir. Dรผnya hฤฑzla etnik ulusรงuluฤŸun, ฤฐslamcฤฑlฤฑฤŸฤฑn, anti-semitizmin ve sosyal Darwinizmin bataklฤฑฤŸฤฑna doฤŸru yol almaktadฤฑr. Talat ve yaลŸฤฑtlarฤฑ Osmanlฤฑ Makedonyaโ€™sฤฑnฤฑn 1913โ€™de kaybedilmesi ve devletteki รงรผrรผme karลŸฤฑsฤฑnda kendilerini gรผvende hissetmeyen, imparatorluฤŸu eski kahramanlฤฑk gรผnlerine geri gรถtรผrmenin heyecanฤฑ ile kฤฑvranan bir kuลŸaktฤฑr. Hemen hepsi Abdรผlhamidโ€™i despot, baฤŸnaz ve korkak bir sultan olarak gรถrรผyorlardฤฑ. Topraklarฤฑnฤฑ geri alan Bulgar, Sฤฑrp ve Yunan komitacฤฑlara mรผthiลŸ รถykรผnรผyorlar, onlar gibi gรถzรผ kara birer vatanperver olmak istiyorlardฤฑ. Kafalarฤฑndaki komitacฤฑlฤฑk yรถntemiyle modern, merkeziyetรงi, tekรงi, etno-dinsel (Mรผslรผman Tรผrk) yeni bir devlet yaratmaktฤฑr.

Abdรผlhamidโ€™i hakir gรถren Osmanlฤฑ Makedonyaโ€™sฤฑnฤฑn milliyetรงilikle harmanlanmฤฑลŸ genรงleri โ€œJรถn Tรผrklerโ€ olarak anฤฑlmaya baลŸladฤฑktan kฤฑsa sรผre sonra รงok daha ciddi รถrgรผtlenmeler yarattฤฑlar. ฤฐdeolojik coลŸkunluklarฤฑnฤฑ artฤฑran faktรถr Ziya Gรถkalpโ€™in โ€œhรผrriyetโ€ ve โ€œmemleketโ€ fikirleriyle tanฤฑลŸmalarฤฑ oldu. 1908 Jรถn Tรผrk devrimini gerรงekleลŸtirdiklerinde isim olarak ฤฐTCโ€™yi benimsediler. 1908โ€™de iktidarฤฑ ele geรงirdikten 1918โ€™e kadar cemiyet gizliliฤŸini sรผrdรผrdรผ. Bu โ€œmukaddes komiteโ€ dฤฑลŸarฤฑsฤฑ iรงin bir โ€œkara kutuโ€ olmayฤฑ sรผrdรผrdรผ. Talat ve Makedonyalฤฑ iki Doktor, Nazฤฑm ve ลžakir, Jรถn Tรผrk devriminin beyniydi. ฤฐktidara geldiklerinde Bulgaristan baฤŸฤฑmsฤฑzlฤฑฤŸฤฑnฤฑ ilan etmiลŸ, Avusturya Bosna Hersekโ€™i bรผnyesine katmฤฑลŸ ve Girit Yunanistan ile birleลŸtiฤŸini duyurmuลŸtur. 1908โ€™in getirdiฤŸi รถzgรผrlรผkler bir yana bu ciddi toprak kayฤฑplarฤฑ karลŸฤฑsฤฑnda kendisine baลŸ hedef olarak daha fazla parรงalanmamayฤฑ koymuลŸtur.

Talat, 1909 yฤฑlฤฑnda ฤฐstanbulโ€™daki gerici-ฤฐslamcฤฑ ayaklanma sฤฑrasฤฑnda (31 Mart Vakasฤฑ) kendisini ve Dr. Nazฤฑmโ€™ฤฑ evlerinde saklayan Ermenileri (ARF/Ermeni Devrimci Federasyonu lideri Aknuni) ileride รงok fazla hatฤฑrlamak istemeyecektir. (Kieser) Ermeniler Talat ve Nazฤฑmโ€™ฤฑ saklarken, aynฤฑ tarihte Adanaโ€™dan korkunรง haberler gelmektedir. Hem ฤฐstanbulโ€™daki ittifaktan habersiz olan ฤฐttihatรงฤฑlar hem de gerici ฤฐslamโ€™ฤฑn nรผfuz ettiฤŸi toplum kesimleri tarafฤฑndan 17.000 Ermeni รถldรผrรผlmรผลŸtรผr. ฤฐstanbulโ€™da Ermenilerle birlikte gericilere karลŸฤฑ mรผcadele eden ฤฐTC, Adanaโ€™da gericilerle birlik olup Ermenileri katletmiลŸtir. Konu meclise geldiฤŸinde Kieserโ€™in anlatฤฑmฤฑyla โ€œKatliamฤฑn ele alฤฑnฤฑลŸฤฑ tecavรผzรผ suรง olarak kabul etmek yerine kurbanฤฑn provokasyonunun altฤฑnฤฑ รงizenโ€ ziyadesiyle tanฤฑdฤฑk ลŸovenist bir tavrฤฑ รงaฤŸrฤฑลŸtฤฑrmaktadฤฑr.

1909 Adana katliamฤฑ sonrasฤฑ Haรงin (Saimbeyli) bรถlgesinde Ermeni yetimler.
Kaynak: โ€œ1915 ร–ncesinde Osmanlฤฑ ฤฐmparatorluฤŸuโ€™nda Ermenilerโ€

Baba soylu, รงok eลŸli, erkek kardeลŸlerin katline fetva veren, ekonomisi fetihรงiliฤŸe ve รงifte vergilendirmeye dayanan, bรผrokrasisi devลŸirme sistemiyle yรผrรผyen Osmanlฤฑ monarลŸisi 16.yรผzyฤฑldan itibaren devlet aygฤฑtฤฑna katฤฑ bir Sรผnni ฤฐslamโ€™ฤฑ da dahil etmiลŸtir. Bรถylesi bir tarihsel gelenekten gelen imparatorluฤŸun gerileme dรถneminde Batฤฑ ile iliลŸkilerin sรผrdรผrรผlmesi ve devlet aygฤฑtฤฑnฤฑn yenilenmesi adฤฑna Osmanlฤฑ milletler sistemini โ€anayasal eลŸitlikleโ€ (eลŸitlikรงi รงoฤŸulculuk) tamamlamak istemesi baลŸarฤฑsฤฑz kalmฤฑลŸtฤฑr. Abdรผlhamit 1876โ€™da ilan edilen yeni anayasayฤฑ (Kanun-i Esasi) 1878โ€™de askฤฑya almฤฑลŸtฤฑr. Hemen akabinde 1877-78 onur kฤฑrฤฑcฤฑ Rus-Tรผrk savaลŸฤฑ (93 Harbi) sonucunda Rus ordusu neredeyse ฤฐstanbulโ€™un kฤฑyฤฑsฤฑna kadar ulaลŸmฤฑลŸtฤฑr. Bu savaลŸta Osmanlฤฑ Kars, Batum ve Ardahanโ€™ฤฑ kaybetmiลŸ. Rus Ordusuna 30 bin Osmanlฤฑ askerini esir vermiลŸ, savaลŸtan kaรงan yรผzbinlerce muhacire Anadoluโ€™da yeni yerleลŸimler bulmak zorunda kalmฤฑลŸtฤฑr.

Kanun-i Esasiโ€™nin laฤŸvedilmesi ve aฤŸฤฑr Rus yenilgisi Abdรผlhamidโ€™in โ€œeลŸitlikรงi รงoฤŸulculuฤŸuโ€ bir kenara bฤฑrakฤฑp yeniden Panislamizmโ€™e yรถnelmesinin dรถnรผm noktasฤฑ olmuลŸtur. Sarayฤฑn Anadolu halklarฤฑnฤฑ (Mรผslรผman ve Hฤฑristiyan) dฤฑลŸlayarak sadece ฤฐstanbulโ€™u ve liman ลŸehirlerini kapsayan ve devletin idari, mรผlki ve askeri bรผrokrasisini esas alan batฤฑcฤฑ modernizm denemesi daha ilk aลŸamasฤฑnda baลŸarฤฑsฤฑz kalmฤฑลŸtฤฑr. ฤฐmparatorluk geleneฤŸi bรถylesi bir yenilenmeyi gerรงekleลŸtirecek geliลŸmiลŸ bir siyasi-felsefi -toplumsal ve kรผltรผrel รผst yapฤฑdan yoksundur. Ekonomisini zaten ฤฐngiliz, Fransฤฑz ve Alman kapitalizmine teslim etmiลŸtir. Batฤฑcฤฑ siyasi reformlar daha รงok Avrupaโ€™nฤฑn dฤฑลŸ zorlamasฤฑyla emperyalizmin Osmanlฤฑ coฤŸrafyasฤฑnda รงok daha rahat hareket etmesi amacฤฑyla gรผndeme gelmiลŸtir. Bu reform giriลŸimleri hiรงbir zaman Osmanlฤฑ monarลŸisinin gรถnรผllรผlรผk temelinde, iรงine sindirerek kabul ettiฤŸi reformlar olmamฤฑลŸtฤฑr. Hele hele kendi halklarฤฑnฤฑn toplumsal geliลŸimi ve refahฤฑnda fayda saฤŸlayabileceฤŸi hiรง mi hiรง dรผลŸรผnรผlmemiลŸtir. ฤฐmparatorluฤŸu devลŸirme bรผrokrat ve askerlerle yรถneten Osmanlฤฑ, ilk darbeyi bu asimile gรผรงlerin mensubu olduklarฤฑ devletlerden yedi. Balkanlar! Balkan รผlkelerinin kaybฤฑnฤฑ, Rum ve Ermeni tehcirini geliลŸtiren kฤฑyamฤฑn miladฤฑ olarak gรถrmek gerekir.

Asฤฑl olarak baลŸta Avrupa olmak รผzere, dรผnyada geliลŸen yeni siyasi, ekonomik ve askeri geliลŸmelerden kopmamak ve imparatorluฤŸun gerilemesini durdurmak adฤฑna iรงine girilmek zorunda kalฤฑnan bir sรผreรง olmuลŸtur.

Yฤฑkฤฑlan imparatorluklar iรงinde Osmanlฤฑ kendi dรถneminin en direnรงlisi olmuลŸtur. YฤฑkฤฑlฤฑลŸฤฑ bir tรผrlรผ kabullenmeyen, yฤฑkฤฑlฤฑrken kazandฤฑklarฤฑ kรผรงรผk zaferlere bile (Edirne!) bรผyรผk payeler biรงen, ulus-devlete yรถnelirken bile imparatorluk saplantฤฑsฤฑndan bir tรผrlรผ kurtulamayan sรผrrealist bir karaktere sahip olduฤŸunu sรถylemek gerekir. ฤฐTC liderliฤŸinin emperyalist doktrinlere sรผrekli zorluk รงฤฑkarmasฤฑ ve oyalamasฤฑnฤฑn nedeni elbette demokratik bir milliyetรงilikten ileri gelmiyordu; kendilerini de emperyal bir gรผรง olarak gรถrmeleri asฤฑl belirleyici nedendi. Emperyal bir gรผรงten daralan bir ulus devlete gerilemeyi hazmedememe, ฤฐTCโ€™nin demokratik deฤŸil, intikamcฤฑ milliyetรงiliฤŸinin kaynaฤŸฤฑ olmuลŸtur. ฤฐTC politikalarฤฑyla รถylesine bir toplumsal hรผsran yarattฤฑ ki, kendi yaratmak istediฤŸinden รงok daha gรผรงlรผ bir milli nefretin doฤŸmasฤฑna neden oldu. Toplum savaลŸฤฑn, yoksulluฤŸun, aรงlฤฑฤŸฤฑn sorumlusunun ฤฐTC liderliฤŸi deฤŸil Hristiyan halklar olduฤŸunu belledi, onlarฤฑ hedef aldฤฑ.

Daha doฤŸduฤŸunda gรถzรผ hep Batฤฑโ€™da olan ve giderek kendini Batฤฑโ€™dan รผstรผn gรถren bir imparatorluฤŸun รงรถzรผlmeye baลŸlayan hukuki, siyasi, ekonomik ve askeri yapฤฑsฤฑnฤฑ yenilemek iรงin geรงmiลŸte kรผรงรผmsediฤŸi Batฤฑโ€™ya muhtaรง olmasฤฑ bรผyรผk bir krizin ve yeni arayฤฑลŸlarฤฑn asฤฑl nedenidir. ร–zellikle Balkanlarda kaybedilen topraklar henรผz yeni tanฤฑลŸtฤฑฤŸฤฑ ulusalcฤฑ fikirleri hฤฑzla ลŸoven bir karaktere bรผrรผndรผrmรผลŸtรผr. Zamanฤฑnda Anadoluโ€™daki Mรผslรผmanlarฤฑn fethedilen Rumeliโ€™ye yerleลŸtirilmesiyle โ€œEvlad-ฤฑ Fatihanโ€ adฤฑ verilerek kutsallaลŸtฤฑrฤฑlan bu topraklarฤฑn kaybฤฑ, Jรถn Tรผrklerde saldฤฑrgan bir maฤŸduriyete ve intikam duygularฤฑna yol aรงmฤฑลŸtฤฑr.

Kieserโ€™in anlatฤฑmฤฑyla Talatโ€™ฤฑn hayatฤฑnda en ilginรง olaylardan biri, 1903 yฤฑlฤฑnda Abdรผlhamitโ€™i iktidardan dรผลŸรผrmek iรงin ฤฐngiltereโ€™nin Selanik KonsolosluฤŸunda รงalฤฑลŸan Robert Graves isimli genรง bir diplomatla gรถrรผลŸmek istemeleridir. Diplomat anฤฑlarฤฑnda โ€œโ€ฆรผlkelerini tehdit eden gรผรงlรผkler karลŸฤฑsฤฑnda kendilerini รงaresiz hisseden ve izleyecekleri yol-yordam hususunda tavsiye almak isteyen kimi Tรผrk vatanperverlerden benimle mรผlakat yapmalarฤฑ yรถnรผnde gizemli bir rica aldฤฑm. Bunun bir tuzak olmadฤฑฤŸฤฑna kanaat getirdikten sonra bu insanlarla gizlice buluลŸmayฤฑ kabul ettimโ€ demektedir. (Kieser) GรถrรผลŸmenin iรงeriฤŸini ise ลŸu ลŸekilde รถzetler. โ€œAbdรผlhamidโ€™e karลŸฤฑ isyan รถrgรผtleyeceklerini bunun iรงin yabancฤฑ รผlke desteฤŸine ihtiyaรง duyduklarฤฑnฤฑ, ancak bรถylesi bir iliลŸki iรงin hangi yรถntemi izleyeceklerini bilmediklerini sรถyledilerโ€ Bu gรถrรผลŸmenin olduฤŸu sฤฑralarda ฤฐรง Makedon Devrimci ร–rgรผtรผโ€™nรผn (ฤฐMRO) Makedon รถzerkliฤŸi iรงin verdikleri militan mรผcadele Jรถn Tรผrk subaylarฤฑnฤฑ derinden etkiler. Abdรผlhamitโ€™e karลŸฤฑ โ€œesaslฤฑ bir devriminโ€ nasฤฑl olmasฤฑ gerektiฤŸi konusunda karลŸฤฑlarฤฑnda bizzat bastฤฑrmakta baลŸarฤฑsฤฑz kaldฤฑklarฤฑ canlฤฑ bir รถrnek vardฤฑr.

Tarihte imparatorluktan ulus devlete geรงiลŸ yapan hiรงbir egemenlik kendi iรงinde yaลŸayan ulus, ulusal topluluk ve azฤฑnlฤฑklara Osmanlฤฑ-Tรผrk militarizmi kadar acฤฑmasฤฑz, zalimane davranmamฤฑลŸtฤฑr. Rum tehciri, Ermeni soykฤฑrฤฑmฤฑ ve Kรผrt asimilasyonu/tehciri ve katliamฤฑ, devleti devlet yapan tarihsel dรถnรผm noktalarฤฑ olmuลŸtur. 14 Kasฤฑm 1914โ€™te โ€œcihatโ€ ilan ederek birinci cihan harbine giren ฤฐTCโ€™nin kendi halkฤฑna (Tรผrkler!) maliyeti ise, askere aldฤฑฤŸฤฑ 3 milyon askerden 1 milyonunun รถlmesi, yarฤฑm milyonunun firar etmesi ve 250 binin de esir dรผลŸmesiydi. Talatโ€™ฤฑn Rusyaโ€™ya yรถnelik denizden saldฤฑrmazdan รถnce, bunun karลŸฤฑlฤฑฤŸฤฑnda Almanlardan รถnce 2 milyon sonra 5 milyon Osmanlฤฑ lirasฤฑ aldฤฑฤŸฤฑnฤฑ teลŸkilat dฤฑลŸฤฑnda รงok az insan biliyordu. (Kieser)

Yeri gelmiลŸken aslฤฑnda ลŸรถyle bir yanฤฑlgฤฑ da var, Osmanlฤฑ imparatorluฤŸunda รผretim iliลŸkileri รงok zayฤฑftฤฑ, baฤŸฤฑmlฤฑ, yarฤฑ sรถmรผrge bir รผlkeydi o yรผzden cumhuriyet sonrasฤฑ kapitalizm devlet eliyle yukarฤฑdan aลŸaฤŸฤฑya ve รงok geรง geliลŸti denilmektedir. Bu sรถylemin nedeni tarฤฑm, sanayi, hizmetler ve bankacฤฑlฤฑkta egemen zรผmrelerin Avrupa burjuvazisi ve Hฤฑristiyan tefeci-tรผccar ve kapitalistlerden oluลŸmakta olmasฤฑ, Mรผslรผman Tรผrklerin daha รงok devlet memuriyeti ve tarฤฑmla uฤŸraลŸmฤฑลŸ olmalarฤฑydฤฑ. Ancak ฤฐTC eliyle sermayenin TรผrkleลŸtirilmesi sonrasฤฑnda mevcut รผretim iliลŸkilerinde kฤฑsmฤฑ bir zafiyet geliลŸse de Tรผrk ticaret burjuvazisi ve feodal aฤŸa ve aลŸiretler tarafฤฑndan ele geรงirilen tรผm makinalar, iลŸletmeler, tarฤฑm arazileri, fabrikalar, limanlar, madenler, demiryollarฤฑ dรผลŸรผnรผldรผฤŸรผnde โ€œsahipliฤŸinโ€ deฤŸiลŸmesinin kapitalist geliลŸimi kendi iรง dinamiฤŸinden รงok fazla raydan รงฤฑkardฤฑฤŸฤฑ sรถylenemez. Hristiyanlarฤฑn ihraรง รผrรผnlerini pazarladฤฑฤŸฤฑ รผlkelerle baฤŸlantฤฑlar kesilse de sanayi imalatฤฑ, tarฤฑm รผretimi, kamu hizmetleri ve bankacฤฑlฤฑk iลŸlemleri devam etmiลŸtir. O yรผzden โ€œdevlet eliyle oluลŸturulan burjuvaziโ€ sรถylemi gerรงeฤŸi tรผm yรถnleriyle aรงฤฑklamaktan uzaktฤฑr. Sermayenin Tรผrkifikasyonu ile zaten bir burjuva sฤฑnฤฑfฤฑ oluลŸmuลŸtu.

Kaldฤฑ ki o dรถnemde emperyalizmin sermaye ihracฤฑ ve Hฤฑristiyan kompradorlarฤฑn mali birikimi ve tarฤฑmsal-sanayi รผretimi sonucunda รงok ciddi bir kapitalist alt yapฤฑnฤฑn zaten var olduฤŸunu biliyoruz. Keza bu olmasaydฤฑ Kฤฑvฤฑlcฤฑmlฤฑโ€™nฤฑn tespit ettiฤŸi gibi Tรผrkiye kapitalizmi hฤฑzlฤฑ bir ลŸekilde kฤฑsa sรผrede tekelci aลŸamasฤฑna yรผkselemezdi. Sadece ฤฐstanbul, ฤฐzmir, Trabzon, Beyrut, Selanik ve ฤฐskenderun limanlarฤฑ sermaye birikiminin, ithalat ve ihracatฤฑn baลŸlฤฑ baลŸฤฑna ciddi birer lokasyonlarฤฑydฤฑ. 1916 sonlarฤฑnda sadece ร‡ukurovaโ€™da Ermenilerden gasp edilenlerin bir kฤฑsmฤฑ Talat PaลŸaโ€™nฤฑn cep defterinde ลŸu ลŸekilde not edilmiลŸtir: 40.000โ€™den รงok bina, 90.000 dรถnรผm รงiftlik arazisi ve 26 maden imtiyazฤฑ. ร‡ukurovaโ€™nฤฑn Ermenilere ait pamuk endรผstrisi, Diyarbakฤฑrโ€™ฤฑn maden endรผstrisi hepsi โ€œmilli iktisatโ€ politikasฤฑ doฤŸrultusunda millileลŸtirildi.

Anadoluโ€™nun Hฤฑristiyan halklardan ve Tรผrk olmayan Mรผslรผmanlardan arฤฑndฤฑrฤฑlmasฤฑ ลŸeklinde geliลŸen bu โ€œotarลŸik-totaliterโ€ devletleลŸme, zamana yayฤฑlmฤฑลŸ dehลŸet verici bir devletleลŸmedir. AลŸฤฑrฤฑlฤฑklar รงaฤŸฤฑnฤฑn prelรผtรผdรผr. Nazilerin Yahudi soykฤฑrฤฑmฤฑ 4 yฤฑl sรผrmรผลŸtรผ, Osmanlฤฑ-Tรผrk militarizmi ve sermayenin Tรผrkifikasyonu ise 1895โ€™deki Ermeni katliamlarฤฑndan 1938 Dersim isyanฤฑna kadar sรผrdรผ. Tam 43 yฤฑl!

Talat, ฤฐTCโ€™ nin (ฤฐttihat Terakki Cemiyeti) โ€œazametli lideriโ€ ve Balkan SavaลŸlarฤฑ sฤฑrasฤฑnda kurulan tek parti diktatรถrlรผฤŸรผnรผn รถnde gelen nazฤฑrฤฑydฤฑ. 1908โ€™de ve 31 Mart ayaklanmasฤฑnฤฑn bastฤฑrฤฑlmasฤฑnda (1909) Ermenilerle ittifak siyaseti yรผrรผtmesine raฤŸmen, Birinci Cihan Harbiโ€™nde zamanฤฑnda ittifak eylediฤŸi Ermenilerin Anadoluโ€™dan sรผrgรผn ve imha edilmesinde gerรงek bir baลŸ aktรถrdรผ. Emperyalist savaลŸฤฑn ikinci yarฤฑsฤฑnda sadrazamlฤฑk makamฤฑna oturdu.

Talat PaลŸa, imparatorluฤŸun yenilgisinden sonra Almanyaโ€™ya sฤฑฤŸฤฑnmฤฑลŸ ve Mart 1921 yฤฑlฤฑnda Berlinโ€™de, tehcirde ailesinden 85 kiลŸiyi kaybeden Erzincanlฤฑ Ermeni bir militan tarafฤฑndan (SoฤŸomon Tehliryan) soykฤฑrฤฑmฤฑn รถcรผnรผn alฤฑnmasฤฑ adฤฑna planlฤฑ bir suikast sonucu (Nemesis kod adlฤฑ operasyon) รถldรผrรผlmรผลŸtรผr. Alman mahkemesi ve jรผri รผyeleri Tehliryanโ€™ฤฑ yaptฤฑฤŸฤฑ savunma sonucu (โ€œBen bu adamฤฑ รถldรผrdรผm ama ben bir katil deฤŸilimโ€) suรงsuz bulmuลŸ ve tahliye etmiลŸtir. Talatโ€™ฤฑn รถlรผmรผnรผn ardฤฑndan yakฤฑn bir Ermeni arkadaลŸฤฑ โ€œรœlkelerinin gerรงek menfaatlerinin farkฤฑnda olan Tรผrkler, bu eski bakanฤฑ iyi devlet adamlarฤฑ arasฤฑnda saymayacaklardฤฑrโ€ (Kieser) dese de Talatโ€™ฤฑn mezarฤฑ ฤฐnรถnรผ tarafฤฑndan Tรผrkiyeโ€™ye getirilmiลŸtir.

โ€œTalatโ€™ฤฑn bรผyรผk bir devlet adamฤฑ, bir Tรผrk vatanperveri ve ortak ulusal eserin bir รถncรผsรผ olduฤŸuna dair siyasi seรงkinlerin olumlu fikir birliฤŸi, Atatรผrkโ€™รผn รถlรผmรผnรผn ardฤฑndan yoฤŸunlaลŸtฤฑ. NaaลŸฤฑ 1943โ€™te, ฤฐnรถnรผ ve Hitler hรผkรผmetlerinin ortak giriลŸimiyle, Berlinโ€™den ฤฐstanbulโ€™a gururla taลŸฤฑnฤฑp Abide-i Hรผrriyet Anฤฑtฤฑโ€™nฤฑn yakฤฑnฤฑna gรถmรผldรผโ€ (Hans-Lukas Kฤฑeser)

Paramazโ€™ฤฑ idam eden ฤฐttihatรงฤฑlarla Suphiโ€™yi รถldรผren Kemalistleri birleลŸtiren รงizgi, Anadoluโ€™da Hฤฑristiyan halklardan arฤฑndฤฑrฤฑlmฤฑลŸ ve Tรผrk olmayan Mรผslรผmanlarฤฑn (baลŸta Kรผrtler!) asimile edildiฤŸi bir Tรผrk devleti kurmaktฤฑ. Tรผrk milliyetรงiliฤŸi ve anti-komรผnizmle yoฤŸrulmuลŸ bu รงizgi Tรผrkiyeโ€™nin gelecek on yฤฑllarฤฑna da damgasฤฑnฤฑ vurmuลŸtur. M. Kemalโ€™in รถlรผmรผnden sonra Talat PaลŸaโ€™nฤฑn naaลŸฤฑ 1943โ€™te Berlinโ€™den Tรผrkiyeโ€™ye getirilmiลŸtir. Enver PaลŸaโ€™nฤฑn naaลŸ da 1996 yฤฑlฤฑnda Tacikistanโ€™dan getirilmiลŸ ve Talat PaลŸaโ€™nฤฑn yanฤฑna defin edilmiลŸtir. TC gรถrรผlmektedir ki Enver ve Talatโ€™ฤฑn naaลŸlarฤฑnฤฑ Tรผrkiyeโ€™ye getirerek onlara sahip รงฤฑkmฤฑลŸtฤฑr. Bu sahip รงฤฑkฤฑลŸ aynฤฑ zamanda baลŸta Ermeni jenosidi, tek parti diktatรถrlรผฤŸรผ, emperyal geniลŸleme hayalleri (distopik Turan รผlkรผsรผ) ve Alman emperyalizmiyle ittifak olmak รผzere, her iki paลŸanฤฑn gรถrรผลŸ ve eylemlerine de sahip รงฤฑkmak anlamฤฑna gelmiลŸtir.

Kitabฤฑn temel iddialarฤฑndan biri Tรผrkiye Cumhuriyetiโ€™nin deฤŸil ama Tรผrk ulus devletinin ilk kurucusunun Mehmet Talat PaลŸa olduฤŸudur. Kieser Talat iรงin โ€œbir davayla evliโ€, โ€œimparatorluฤŸun oฤŸluโ€ , โ€œkurucu babaโ€ ve dahasฤฑ โ€œdavasฤฑyla tutkulu bir metres hayatฤฑ yaลŸayan adamโ€ demektedir. Solโ€™un da รผzerinden atladฤฑฤŸฤฑ ya da gerekli รถnemi vermediฤŸi gayet ciddi, tarihsel sosyolojik bir tespit olduฤŸunu dรผลŸรผnรผyoruz. Sonuรงta devlet erkรขnฤฑ tarafฤฑndan รผzerinde Ermeni soykฤฑrฤฑmฤฑ lekesini taลŸฤฑyan bir liderin รงok aรงฤฑktan sahiplenilmesinden ziyade รถn plana รงฤฑkarฤฑlmadan sahiplenilmesi gayet anlaลŸฤฑlฤฑrdฤฑr. Sonuรงta M. Kemal hem Ziya Gรถkalpโ€™in โ€œmanevi evladฤฑโ€ hem de Talatโ€™ฤฑn kumandasฤฑ altฤฑnda gรถrev almฤฑลŸ bir askerdir. ITC, TCโ€™nin ilk รงekirdek รถrgรผtlenmesidir. M. Kemal ve diฤŸer paลŸalar bu รงekirdeฤŸin etrafฤฑnda dรถnen elektronlar olmuลŸlardฤฑr. Talat, hem ITC hem de TeลŸkilat-ฤฑ Mahsusa โ€™da eลŸitler arasฤฑnda birinciydi. Enver PaลŸaโ€™nฤฑn da รผzerindeydi. KurtuluลŸ savaลŸฤฑnda M. Kemal liderliฤŸinde รงarpฤฑลŸan subay โ€“paลŸa zรผmresi Enverโ€™in deฤŸil, Talat PaลŸaโ€™nฤฑn teลŸkilatlanmasฤฑ iรงinde yer alan askerlerdi. M. Kemal, Enverโ€™in deฤŸil Talatโ€™ฤฑn askerlerini tercih etmiลŸtir. Cumhuriyetle birlikte ne sultanlฤฑk ve halifeliฤŸin kaldฤฑrฤฑlmasฤฑ ne de medeni kanunun getirilmesi, TCโ€™nin bรผyรผk รถlรงรผde Talatโ€™ฤฑn attฤฑฤŸฤฑ zemin ve Gรถkalpโ€™in fikirleri รผzerinde kurulduฤŸu gerรงeฤŸini deฤŸiลŸtirmez.

Birinci Cihan Harbiโ€™nin รถn gรผnรผnde bir Belin gazetesine demeรง veren Talat โ€œSavaลŸa neden girdik?โ€ sorusunu ลŸรถyle cevaplฤฑyordu: โ€œBaฤŸฤฑmsฤฑzlฤฑฤŸฤฑmฤฑzฤฑ yeniden tesis etmek zorundaydฤฑk ve bunu en iyi ลŸekilde Almanlarฤฑn tarafฤฑnda olarak baลŸaracaฤŸฤฑmฤฑzdan emindikโ€ . Aynฤฑ zaman diliminde baลŸta Enver PaลŸa olmak รผzere, yรผksek rรผtbeli paลŸalar ve valilere Tรผrkiyeโ€™nin savaลŸฤฑ kaybetmesi durumunda DoฤŸu Anadoluโ€™da Rusyaโ€™nฤฑn destekleyeceฤŸi bir โ€œErmeni ร–zerkliฤŸi Heyulasฤฑnaโ€ vurgu yapฤฑyordu.

En gรผรงlรผnรผn hayatta kalmasฤฑnฤฑ รถngรถren Sosyal Darwinizme olan inanรง genel olarak Birinci Dรผnya SavaลŸฤฑโ€™nda รถzel olarak da ITC mensuplarฤฑ iรงin รงok รถnemli bir motivasyon kaynaฤŸฤฑydฤฑ.

โ€œ1912-1913โ€™te Rumeli Tรผrkiyeโ€™ sinin nerdeyse tamamฤฑnฤฑn kaybedilmesi, Talat ve arkadaลŸlarฤฑnฤฑ, yeni ortaya รงฤฑkmakta olan Tรผrk ulusalcฤฑlฤฑฤŸฤฑnฤฑn radikal partizanlarฤฑ haline getirmiลŸti. Bu yeni akฤฑm Osmanlฤฑโ€™nฤฑn รงok milletli bir arada yaลŸamฤฑna yรถnelik bรผtรผn inanรงlarฤฑ kapฤฑ dฤฑลŸarฤฑ etti. Kรผรงรผk Asyaโ€™nฤฑn bir โ€˜Tรผrk Yurduโ€™ olduฤŸunu iddia etti ve eลŸ zamanlฤฑ olarak, Ziya Gรถkalpโ€™in yayฤฑlmacฤฑ Turan gรถrรผลŸรผnรผ saplantฤฑ haline getirdiโ€. Elbette bu โ€œmuhterisโ€ hedeflere ancak bir savaลŸ yoluyla ulaลŸฤฑlabilirdi. Ziya Gรถkalpโ€™in mesihรงi Turan รผlkรผsรผyle birleลŸen Talatโ€™ฤฑn savaลŸ makinasฤฑ 1914โ€™รผn sonlarฤฑnda hรผsranla sonuรงlandฤฑysa da 1917 Ekim devrimiyle tekrar canlanmฤฑลŸtฤฑr.

โ€œ20. yรผzyฤฑlฤฑn Ermeni araลŸtฤฑrmacฤฑlarฤฑ bir yana konacak olursa tarihรงiler tarafฤฑndan eksik deฤŸerlendirilen ve neredeyse gรถz ardฤฑ edilen Talat-Gรถkalp ittifakฤฑ geรง Osmanlฤฑ OrtadoฤŸuโ€™sunun bir kฤฑrฤฑlma niteliฤŸini taลŸฤฑyan parรงalanฤฑลŸฤฑnda รงok รถnemli bir rol oynamฤฑลŸtฤฑr.โ€ ร–nceleri Amerikan federalizmine sempati duyan Gรถkalpโ€™in yeni fikirleri รถzellikle Almanlar tarafฤฑndan โ€œTรผrk ulusalcฤฑlฤฑฤŸฤฑnฤฑn dรถnรผลŸtรผrรผcรผ siyasal dรผลŸรผncesiโ€ olarak bรผyรผk takdir toplamฤฑลŸtฤฑr. Bรถylelikle Osmanlฤฑ anayasacฤฑlฤฑฤŸฤฑnฤฑn rฤฑzaya dayalฤฑ, รงoฤŸulcu milletler anlayฤฑลŸฤฑnฤฑn zayฤฑf tohumlarฤฑnฤฑ da bu ittifakla bir daha geri getirilemeyecek ลŸekilde yok etmiลŸ olunuyordu. Gรถkalp Tรผrk milliyetรงiliฤŸinin fikir babasฤฑ, Talat ise Tรผrk ulus devletini inลŸa eden politik bir lider olarak tarihteki yerlerini aldฤฑlar. Talat ve Gรถkalp emperyal yรถnelimliydiler. Her ikisi de 20.yรผzyฤฑlฤฑn ilk รงeyreฤŸinde รงoฤŸu politik รงaฤŸdaลŸlarฤฑ gibi, โ€œzamanฤฑn ruhuโ€ Sosyal Darwinizmle kuvvetli baฤŸlara sahip ama aynฤฑ zamanda ฤฐslamโ€™ฤฑn ahlaki ve kรผltรผrel gรผcรผnรผ derinden benimsiyorlardฤฑ.

Kieserโ€™in anlatฤฑmฤฑyla; Diyarbakฤฑr doฤŸumlu Ziya Gรถkalp 1911 yฤฑlฤฑnda kendisine โ€œgรถkyรผzรผnรผn savaลŸรงฤฑsฤฑโ€ anlamฤฑna gelen โ€œGรถk-Alpโ€ takma adฤฑnฤฑ verdi.1912 yฤฑlฤฑnda merkez komitenin isteฤŸiyle ฤฐstanbulโ€™a taลŸฤฑndฤฑ. ร–nceleri โ€œOsmanlฤฑ Amerikasฤฑโ€ (Anayasal bir federalizm) hayali olan Gรถkalp kฤฑsa sรผrede Tรผrkรงรผ emperyal bir รงizgiye geรงti, โ€œMesiyanikโ€ bir TurancฤฑlฤฑฤŸฤฑn savunucusu oldu. Ziyaโ€™yฤฑ genรงliฤŸinde etkisi altฤฑna alan iki kiลŸi vardฤฑr. Biri ฤฐTCโ€™nin de kurucularฤฑndan olan geรงici olarak Diyarbakฤฑrโ€™a gรถnderilmiลŸ Dr. Abdullah Cevdet diฤŸeri ise Rum asฤฑllฤฑ ateist Lise รถฤŸretmenidir. Ailesi ve รงevresinden aldฤฑฤŸฤฑ gelenekler ve dini inanรง ile รถฤŸretmeninin fikirleri arasฤฑnda sฤฑkฤฑลŸฤฑp kaldฤฑฤŸฤฑ, bocaladฤฑฤŸฤฑ bir dรถnemde psikolojik bir รงฤฑkmaza girmiลŸ ve kendisini kafasฤฑndan vurmuลŸ ama hayatta kalmฤฑลŸtฤฑr.

Gรถkalp 1922โ€™deki geรงmiลŸ hayatฤฑna yรถnelik anlatฤฑmฤฑnda kendisini intihara sevk eden dรถnemsel kafa karฤฑลŸฤฑklฤฑฤŸฤฑnฤฑ nasฤฑl รงรถzdรผฤŸรผ anlatฤฑr. Kendisini iyileลŸtirenin โ€œmilletโ€ ve โ€œhรผrriyetโ€ hakikati olduฤŸunu ifade eder. Kieser ile devam edelim:

โ€œ1913 baลŸlarฤฑnda yazฤฑlan ve โ€˜Kฤฑzฤฑlelmaโ€™ baลŸlฤฑฤŸฤฑnฤฑ taลŸฤฑyan bir epik ลŸiirde Gรถkalp intihar konusuna geri dรถner, eski ลŸahsi ฤฑstฤฑrabฤฑnฤฑ TรผrklรผฤŸรผn bรผtรผnรผnรผn ฤฑstฤฑrabฤฑnฤฑn bir metaforu olarak kullanฤฑr. Bir fetih nesnesini ifade eden eski bir Tรผrk sembolรผ olan Kฤฑzฤฑlelmaโ€™yฤฑ varoluลŸsal kederini yaลŸayan TรผrklรผฤŸรผn ลŸifasฤฑ olarak yeniden yorumlarโ€

Burada Gรถkalpโ€™in nasyonal sosyalizme de kaynaklฤฑk eden Alman romantizmi ve idealizmiyle kurduฤŸu ideolojik yakฤฑnlฤฑฤŸฤฑ hemen gรถrebiliyoruz. GenรงliฤŸinde yaลŸadฤฑฤŸฤฑ trajedinin bir benzerini TรผrklรผฤŸรผn de yaลŸadฤฑฤŸฤฑnฤฑ ifade ediyor. Gรถkalpโ€™in ฤฑstฤฑrabฤฑ TรผrklรผฤŸรผn o gรผnlerde yaลŸadฤฑฤŸฤฑ ฤฑstฤฑrabฤฑn neredeyse aynฤฑsฤฑdฤฑr. Tรผrklรผk de onun gibi bilim ve din arasฤฑnda ya da Avrupa ile Osmanlฤฑ fetihรงi kรผltรผrรผ arasฤฑnda kalmฤฑลŸtฤฑr. O nasฤฑl ki bu ฤฑstฤฑraptan millet ve hรผrriyet aลŸkฤฑ ile รงฤฑktฤฑysa Tรผrklรผk te รถyle รงฤฑkacaktฤฑr! TรผrklรผฤŸรผn ฤฑstฤฑrabฤฑnฤฑn ลŸifasฤฑ o epik ลŸiirdeki โ€œKฤฑzฤฑlelmaโ€™dฤฑrโ€! โ€œVaroluลŸsal kederini yaลŸayan Tรผrklรผktenโ€ bahsederken TรผrklรผฤŸรผ tarih boyunca hiรง hak etmediฤŸi hile, desise ve oyunlarla adeta gadre uฤŸramฤฑลŸ bir halk olarak gรถsteriyor. โ€œAnadolu Gรถkalpโ€™in gรถzรผnde TรผrklรผฤŸรผn geleceฤŸi iรงin gerekli ama kรผรงรผk bir รถn koลŸulduโ€ (Kieser) Onun kalbinde asฤฑl yer tutan neo-emperyal bir geniลŸlemeydi. Bu Turan รผlkรผsรผydรผ. Kieserโ€™in yalฤฑn anlatฤฑmฤฑyla Ziya Gรถkalpโ€™i ta buralara getiren baลŸlangฤฑรง noktasฤฑnฤฑn kendi ลŸahsi ฤฑstฤฑrabฤฑ olduฤŸunu รถฤŸrenmek gayet ilgi รงekicidir. Bu arada Kฤฑzฤฑlelma ลŸiirindeki bir mฤฑsra โ€œHalk bahรงe biz bahรงฤฑvanฤฑzโ€dฤฑr. Yani toplum iลŸlenmeli ve yaban otlarฤฑndan ( Ermeniler, Kรผrtler, Rumlar, Ezdiler, Sรผryaniler) arฤฑndฤฑrฤฑlmalฤฑdฤฑr! ฤฐTC Gรถkalpโ€™in fikirleriyle Osmanlฤฑ-Tรผrk toplumunun adeta yeni Mesihi ilan edilmiลŸtir. Gรถkalpโ€™in batฤฑ karลŸฤฑtฤฑ ฤฐslamcฤฑ-Tรผrkรงรผ fikirleri Talatโ€™ฤฑn Hristiyan karลŸฤฑtฤฑ รงeteciliฤŸiyle birleลŸmiลŸtir. Topluma da nรผfuz eden bu devlet ideolojisi Tรผrkiyeโ€™nin gelecek yรผz yฤฑlฤฑna da damgasฤฑnฤฑ vuracaktฤฑr.

Birinci Balkan Harbi yenilgisinden sonra iktidarฤฑ bฤฑrakan ama yakinen gรถzlemeye devam eden ฤฐTC, 23 Ocak 1913 โ€˜de 17 kiลŸi ile Babฤฑaliโ€™yi basarak hรผkรผmeti yeniden ele geรงirmiลŸtir. Balkan yenilgilerinin รถzellikle Edirne ve Egeโ€™deki Adalarฤฑn kaybฤฑnฤฑn faturasฤฑnฤฑ geรงmiลŸ Kamil PaลŸa hรผkรผmetine รงฤฑkararak darbeyi meลŸrulaลŸtฤฑrmฤฑลŸ ve iktidara sรถzรผm ona โ€œhalkฤฑn isteฤŸiyleโ€ geldiklerini iddia etmiลŸlerdir. Talat iรงin bu kendi ihtiraslarฤฑna tรผm รผlkeyi ortak etmek iรงin yeni bir fฤฑrsattฤฑ. Kieser ฤฐTCโ€™yi yeniden iktidara getiren ll. Balkan SavaลŸฤฑ yenilgisini, โ€œTรผrklerin keder ve kasvetine tanฤฑklฤฑk etmek zor. ฤฐรง karartฤฑcฤฑ bir ลŸaลŸkฤฑnlฤฑkla baลŸlarฤฑnฤฑ รถne eฤŸip neler olduฤŸunu kendilerine soruyorlar. Bu kรถtรผ bir rรผya, bir kรขbus, bir imkรขnsฤฑzlฤฑkโ€ diye kaydetmektedir. ฤฐstanbul sokaklarฤฑ on binlerce yaralฤฑ asker ve muhacirle doludur. Kolera hฤฑzla yayฤฑlmฤฑลŸ ve Kฤฑzฤฑlhaรง 50 bin yatak temin etmiลŸtir.

โ€œTalat, Allah adฤฑna ant iรงerim ki 80 bin Tรผrk ลŸehidi Edirneโ€™yle ร‡atalca arasฤฑndaki topraklarฤฑ รถrtecek olsa bile, Edirneโ€™den vazgeรงmektense yiฤŸitรงe รถlรผmรผ tercih ederizโ€ (Kieser) derken, Osmanlฤฑ-Tรผrk gururunu gรถklere รงฤฑkaran yeni bir milliyetรงi sรถylemi tedavรผle soktuฤŸunun รงok farkฤฑnda deฤŸildi. Toplum uzunca bir sรผredir bรถylesi bir gurur aลŸฤฑsฤฑnฤฑn รถzlemini รงekiyordu. Oysa toplum bilmiyordu ki, โ€œฤฐTCโ€™nin vatanperverliฤŸi รถlรผmcรผl bir biรงimde yรผzbinlerce hayatฤฑ sรถndรผren bir vatanperverlik olacaktฤฑ!โ€ (Kieser)

SadrazamlฤฑฤŸa getirilen Mahmut ลževket PaลŸaโ€™nฤฑn 11 Haziran 1913โ€™de suikaste kurban gitmesi ฤฐTCโ€™nin muhalefeti bastฤฑrmasฤฑna vesile olmuลŸtur. Said Halim PaลŸa yeni sadrazam yapฤฑlฤฑrken, Prens Sabahattin ve รงevresi ฤฐstanbulโ€™dan kaรงmayฤฑ tercih etmiลŸlerdir

Bu dรถnem Talatโ€™ฤฑn hem partiyi hem de devleti konsolide etmek iรงin bir zafere ihtiyacฤฑnฤฑn olduฤŸu bir dรถnemdir. Edirneโ€™nin yeniden ele geรงirilmesinin bu ihtiyacฤฑ karลŸฤฑlayabilecek en iyi hedef olduฤŸuna arkadaลŸlarฤฑnฤฑ ikna eden Talat, askeri harekรขt iรงin gerekli olan parayฤฑ da Reji โ€™ye (Tรผtรผn fabrikasฤฑ) 15 yฤฑl daha imtiyaz hakkฤฑ tanฤฑyarak onlardan almฤฑลŸtฤฑr. Enver PaลŸaโ€™nฤฑn รถncรผlรผฤŸรผnde nerdeyse savaลŸmaksฤฑzฤฑn Edirneโ€™nin geri alฤฑnฤฑลŸฤฑ imparatorluฤŸu saplantฤฑ haline getirmiลŸ olan ฤฐTC โ€˜nin halk nezdinde itibarฤฑnฤฑ artฤฑran bir olay oldu.

โ€œEdirneโ€™nin yeniden ele geรงiriliลŸi yeni bir ulusal kurtuluลŸ tarihinin baลŸlangฤฑรง noktasฤฑ haline geldi. Atatรผrk de 1930โ€™da Edirneโ€™yi ziyaretinde kendini bu tarihe yerleลŸtirecek, bรถylece, 1913โ€™de hรผkรผm sรผren ฤฐslamcฤฑ-Osmanlฤฑcฤฑ teลŸekkรผlรผn altฤฑnฤฑ รงizmese bile, sembolik olarak kendini Talatโ€™la aynฤฑ eksene koyacaktฤฑrโ€ (Kieser) ฤฐลŸte bu yรผzden bazฤฑ Kemalist tarihรงiler Tรผrk kurtuluลŸ savaลŸฤฑnฤฑ Edirneโ€™nin geri alฤฑnmasฤฑyla 1913โ€™ten itibaren baลŸlatฤฑrlar.

Talat cihan harbinin รถn gรผnlerinde ilk โ€œtemizlik harekรขtฤฑnฤฑโ€ Haziran 1914โ€™de 200.000โ€™den fazla Osmanlฤฑ vatandaลŸฤฑ Ortodoks Hฤฑristiyan Rumโ€™un ฤฐzmir ve civarฤฑndan yakฤฑndaki adalara ve Yunanistanโ€™a sรผrerek gerรงekleลŸtirdi. Mebรปsan Meclisinde Rumlarฤฑn topraklarฤฑnฤฑ, evlerini โ€œkendi iradeleriyle bฤฑrakฤฑp gittiฤŸiniโ€ รงรผnkรผ Mรผslรผman Tรผrklerin artฤฑk onlarla alฤฑลŸveriลŸi kestiฤŸini, mallarฤฑnฤฑ boykot ettiฤŸini, รถne sรผrรผyordu!

Talatโ€™ฤฑn sรผrgรผn iรงin gรถrevlendirdiฤŸi kiลŸi ฤฐTCโ€™nin sadฤฑk mensuplarฤฑndan Mahmut Celal Bayarโ€™dฤฑr. Talatโ€™ฤฑn altฤฑnda รงalฤฑลŸan kimi baลŸka memur ve askerle birlikte Celal Bayar, Kemalist hรผkรผmetle sรผrekliliฤŸi temsil etmiลŸtir. Bugรผn hala โ€œgรขvur ฤฐzmirโ€ olarak telakki edilen ฤฐzmir o gรผnlerde de Hฤฑristiyan zenginlerinden dolayฤฑ โ€œgayri milliโ€ ve โ€œhainโ€ olarak damgalanmฤฑลŸtฤฑr. Celal Bayar ve Egeโ€™nin ฤฐttihatรงฤฑ vali ve kaymakamlarฤฑ her toplantฤฑda โ€œRumlarฤฑn olmadฤฑฤŸฤฑ bir gelecektenโ€ bahsedip duruyorlardฤฑ. Egeli Rumlar Venizelosโ€™un โ€œMegalo ฤฐdeasฤฑโ€ ile Talatโ€™ฤฑn Pantรผrkizmi arasฤฑnda sฤฑkฤฑลŸmฤฑลŸ, Yunan burjuvazisinin Helenizm fikirleri ฤฐTCโ€™nin tehcir planฤฑnฤฑ devreye koymasฤฑna bir gerekรงe olmuลŸtur. Kieser, โ€œEgeli Rumlarฤฑn tehciri dehลŸetli bir baลŸarฤฑydฤฑโ€ der. ฤฐลŸin aslฤฑ Rumlar resmen yรผzlerce yฤฑllฤฑk topraklarฤฑndan kovulmuลŸlardฤฑr. Hiรงbir direniลŸte bulunmadฤฑlar, hiรง bir kargaลŸa รงฤฑkarmadฤฑlar. ฤฐTC hem Edirneโ€™de hem de Egeโ€™de gerรงekleลŸtirdiฤŸi bu nรผfus mรผhendisliฤŸi ile Avrupaโ€™da yรผkselen ulusalcฤฑlฤฑklara รถncรผlรผk etmiลŸtir.

SavaลŸ sรผrecinde Kafkaslardan SรผveyลŸ kanalฤฑna kadar birรงok cephede bozguna uฤŸrayan ฤฐTCโ€™nin moralini yรผkselten tek olay, 18 Martโ€™ta ร‡anakkaleโ€™de alฤฑnan galibiyet oldu. Bu, aynฤฑ bรผyรผk Balkan yenilgisinden sonra Edirneโ€™nin geri alฤฑnmasฤฑndan sonra yaลŸanan sevincin bir benzeriydi. Cephe cephe alฤฑnan onca maฤŸlubiyete raฤŸmen ร‡anakkale zaferi ฤฐTC iรงinde var olan ลŸoven duygularฤฑ alabildiฤŸine kรถpรผrttรผ.

24 Nisan 1915โ€™de Ermeni sorununu โ€œkรถkรผnden kazฤฑmayaโ€ karar verdi. Ermeni seรงkinlerinin tutuklanmasฤฑ ile baลŸlanacak, sonrasฤฑnda Ermeni halkฤฑ topyekรปn Suriye รงรถllerine sรผrรผlecekti. ITC her ne kadar Ermenilerin Batฤฑlฤฑ gรผรงler iรงinde destek bulmasฤฑnฤฑ ( ki onlar da sonradan Ermenileri yalnฤฑz bฤฑrakacaktฤฑr) bir ihanet olarak deฤŸerlendirse de bu Ermenilerin sรผrgรผn ve soykฤฑrฤฑmฤฑ iรงin kesinlikle geรงerli bir mazeret deฤŸildir. 1908- 1915 arasฤฑndaki ekonomik-siyasi krizden รงฤฑkmanฤฑn ve bir ulus-devlet kurmanฤฑn tek yolunun Ermenilerin Anadoluโ€™dan รงฤฑkarฤฑlmasฤฑ olduฤŸunu dรผลŸรผnรผyorlardฤฑ. Kaldฤฑ ki Avrupaโ€™nฤฑn Ermeniler iรงin รงฤฑkarฤฑlmasฤฑ gereken reformlar konusunda onlarla mutabฤฑk kalanlar da bizzat kendileriydi. Talat Ermeni meselesini Tรผrkiye Ermenileriyle sฤฑk sฤฑk gรถrรผลŸen birisiydi. Madem รถyle, Ermeni meselesini Avrupaโ€™nฤฑn baskฤฑlarฤฑyla deฤŸil Tรผrkiye Ermenileri ve Rusya ile halletmek iรงin neden elinden gelen รงabayฤฑ gรถstermedi?

โ€œTalat, Nisan 1915โ€™den baลŸlayarak Ermeni karลŸฤฑtฤฑ politikayฤฑ baลŸlฤฑca รผรง aลŸamada tertipledi ve koordine etti. (1) Nisan ve Mayฤฑs 1915โ€™de siyasi, dini ve entelektรผel Ermeni รถnderlerin รผlke รงapฤฑnda yakalanmasฤฑ; (2) bahar sonlarฤฑndan sonbahara kadar, Anadolu ve Rumeliโ€™deki Ermeni nรผfusun Halepโ€™in doฤŸusundaki Suriye รงรถllerindeki kamplara sรผrรผlmesi; (3) Kamplara sรผrรผlenlerin รงoฤŸunun aรงlฤฑktan รถlmesi ve 1916โ€™da kamplarda hala saฤŸ kalanlarฤฑn nihai katliama uฤŸratฤฑlmasฤฑ. Talat bu sรผre zarfฤฑnda katliamdan kurtulmak iรงin iyi Tรผrk komลŸularฤฑn tavsiyesiyle dini kimliฤŸini deฤŸiลŸtirip Kelime-i ลžehadet getiren kimi Ermeni gruplarฤฑn bu hamlesini de engelleme giriลŸiminde bulundu. ฤฐslamโ€™a geรงen bir Ermeni, Mรผslรผman bir Ermeni olarak defnedilecekti! Talatโ€™ฤฑn mutlak politikasฤฑ Ermeni ฤฑrkฤฑnฤฑ Tรผrk ฤฐmparatorluฤŸundan kazฤฑmaktฤฑโ€ (Kieser)

โ€œฤฐmha ve soygun Diyarbakฤฑrโ€™ฤฑn Sรผryani Hristiyanlarฤฑnฤฑn da yarฤฑdan fazlasฤฑnฤฑ vurdu. Aynฤฑ ลŸey, Haziran 1915 ortasฤฑnda Bitlis vilayetindeki on binlerce Sรผryani de yaลŸadฤฑ. Hakkรขri de dรขhil olmak รผzere tamamฤฑ hesaba katฤฑldฤฑฤŸฤฑnda, yaklaลŸฤฑk olarak 250.000 kiลŸi โ€˜Seyfoโ€™nun (Sรผryani Soykฤฑrฤฑmฤฑ) kurbanlarฤฑ olarak hayatฤฑnฤฑ kaybettiโ€ (Kieser)

โ€œBรถylelikle DoฤŸuโ€™daki Ermeni ve Sรผryani Hristiyanlarฤฑn รงoฤŸunluฤŸu 1915 bahar ve sonbaharฤฑ arasฤฑnda ya katledildiler ya da tehcir edildiler. Bรผtรผn Ermeni mal varlฤฑฤŸฤฑ devlete veyahut Mรผslรผman nรผfusa geรงti. Kรผltรผrleri, dilleri ve dinleri de iรงinde olmak รผzere Ermeni varlฤฑฤŸฤฑ ortadan kalktฤฑ. Temmuz 1915โ€™e gelindiฤŸinde, ฤฐstanbulโ€™dakiler hariรง bรผtรผn Ermeni gazeteleri yasaklanmฤฑลŸ ve DoฤŸuโ€™da kalan Ermenice konuลŸan insanlar da bรผtรผn iletiลŸimlerinde sadece Tรผrkรงe kullanmak zorundaydฤฑlarโ€ (Kieser)

Tehcir Kanunu dรถnemin resmi gazetesi Takvim-i Vekayiโ€™ de 1 Haziran 1915โ€™de yayฤฑnlanฤฑr. Orduya Ermenilerin ismi zikredilmeden โ€œbรผtรผn muhalif hareketleri bastฤฑrmaโ€, โ€œkรถy ve kasaba halklarฤฑnฤฑ baลŸka yerlere sevk ve iskรขn ettirmeโ€ emri verilir. ฤฐtilaf devletleri bu hamle karลŸฤฑsฤฑnda Talat ve kabinesine o dรถnemde ilk kez kullanฤฑlan โ€œinsanlฤฑฤŸa karลŸฤฑ suรงlardanโ€ bahseden ve bu hukuksal ilkenin รงiฤŸnenmesinden dolayฤฑ sorumlu tutulacaklarฤฑna dair (Kieser) bir metin gรถnderirler. Oysa Talat sรผrgรผn planฤฑnฤฑ resmi gazetede yayฤฑnlanmadan รถnce baลŸlatmฤฑลŸtฤฑr. Erzurum, Van ve Bitlis valilerine Mayฤฑs ayฤฑnda รงektiฤŸi telgraflarda tehcirin startฤฑnฤฑ รงoktan vermiลŸ, boลŸaltฤฑlan kรถy ve kasabalara Balkanlardan gรถรงertilen Mรผslรผman muhacirlerin yerleลŸtirilmesi emrini vermiลŸtir. Almanlarla savaลŸ ittifakฤฑ iรงinde olan Talat tehcir kararฤฑnฤฑ Enver aracฤฑlฤฑฤŸฤฑyla Almanlara da bildirir. Kieserโ€™in anlatฤฑmฤฑyla Enver Alman bรผyรผkelรงisinden mevzu รงok รถnemsizmiลŸรงesine โ€œayaklanma merkezlerinden birkaรง huzur bozucu ailenin tahliyesiโ€ iรงin anlayฤฑลŸ ve destek ister. Yanฤฑ sฤฑra birkaรง Ermeni Okulu ve gazetesi de kapatฤฑlacaktฤฑr! Soykฤฑrฤฑm giriลŸiminin Alman dostlara anlatฤฑmฤฑ iลŸte bu ลŸekilde oldukรงa tiyatraldi. ฤฐstanbul Ermeniler โ€™in temsilcilerinden Talatโ€™ฤฑn da dostu olan Krikor Zohrap, Ermeni karลŸฤฑtฤฑ politikalar ve tutuklamalar hakkฤฑnda Talat ile gรถrรผลŸmek istediฤŸinde kovulmaktan beter edilir. Bir gรผn sonra o da Talatโ€™ฤฑn emriyle tutuklanarak Diyarbakฤฑrโ€™ a sรผrgรผn edilmekten kurtulamaz. Ancak yolda โ€œbilinmeyenโ€ รงeteler tarafฤฑndan รถldรผrรผlรผr. 15 Haziran 1915โ€™de, tehcir kanunundan iki hafta sonra Sosyal Demokrat Hฤฑnรงak Partisi รผyesi Paramaz ve 19 yoldaลŸฤฑ Sultanahmet meydanฤฑnda idam edilir. (Paramazโ€™ฤฑn mahkeme savunmalarฤฑnฤฑ Mustafa Suphi ile ilgili makalemizde bulabilirsiniz.)

Talat, 31 Mart 1909 yฤฑlฤฑnda ฤฐstanbulโ€™daki gerici-ฤฐslamcฤฑ ayaklanma sฤฑrasฤฑnda kendisini ve Dr. Nazฤฑmโ€™ฤฑ evlerinde saklayan Ermenileri (ARF/Ermeni Devrimci Federasyonu lideri Aknuni) รงok kolay unutmuลŸtur. Ermeniler Talat ve Nazฤฑmโ€™ฤฑ saklarken aynฤฑ tarihte Adanaโ€™dan korkunรง haberler gelmektedir. 17.000 Ermeni รถldรผrรผlmรผลŸtรผr.

Haziran ortasฤฑnda Musulโ€™daki Alman konsolos ฤฐstanbulโ€™daki bรผyรผkelรงiye (Wangenheim) รงektiฤŸi telgrafta โ€œDicle nehri รผzerinde รงok sayฤฑda ceset ve kesilmiลŸ vรผcut parรงalarฤฑ yรผzรผyorโ€ diye yazdฤฑฤŸฤฑnda bรผyรผkelรงi Enver ile yaptฤฑฤŸฤฑ diyalogdan bรผyรผk piลŸmanlฤฑk duymuลŸ, ancak artฤฑk รงok geรงtir. Derhal Talatโ€™ฤฑ arayarak gรถrรผลŸtรผฤŸรผnde ise aldฤฑฤŸฤฑ cevap ลŸudur: โ€œSizin iรงin daha saฤŸlam mรผttefik olmak adฤฑna kendimizi Ermenilerden รถzgรผrleลŸtiriyoruz, dรขhili bir dรผลŸmanฤฑn yarattฤฑฤŸฤฑ zafiyetten kurtuluyoruzโ€ (Kieser) Enverโ€™in ฤฐstanbulโ€™daki Alman dostlarฤฑ ise katliamlar iรงin โ€œKalpsizce ama faydalฤฑโ€ diyorlardฤฑ. Alman emperyalizmi Ermeni soykฤฑrฤฑmฤฑndan kendini her ne kadar uzak tutma gayreti iรงinde olsa da รงok aรงฤฑk ki gรถz yummuลŸtur. Dolaylฤฑ bir suรง ortaklฤฑฤŸฤฑ iรงinde olmuลŸtur. Almanlar Tรผrkiyeโ€™nin Avrupa ve Batฤฑ Asyaโ€™da Alman hegemonyasฤฑnฤฑn kapฤฑsฤฑnฤฑ aรงacaฤŸฤฑ fikrini benimsedikleri iรงin bu mezalime gรถz yumuyorlardฤฑ.

Enverโ€™in yakฤฑn dostu Alman deniz ataลŸesi Hans Humann ลŸรถyle diyordu: โ€œErmeniler Osmanlฤฑlฤฑklarฤฑna sadakatsiz olduklarฤฑnฤฑ gรถstermiลŸler ve DoฤŸuโ€™da bulunmuลŸ olan herkes iki ฤฑrkฤฑn beraber yaลŸayamayacaฤŸฤฑnฤฑn, daha zayฤฑf olanฤฑn boyun eฤŸmek durumunda olacaฤŸฤฑnฤฑn ayฤฑrdฤฑnda olmalฤฑdฤฑr. Gรผvenlik aรงฤฑsฤฑndan Tรผrkler Ermenileri ortadan kaldฤฑrmakta bรผtรผnรผyle haklฤฑydฤฑlarโ€ (Kieser) ฤฐstanbul ve Anadoluโ€™da cihan harbinde gรถrev alan Alman subaylarฤฑn รงoฤŸu Hans Humann gibi tiplerdi. ฤฐTCโ€™nin fikirlerini savunuyor ama ortak sorumluluk almaktan kaรงฤฑnฤฑyorlardฤฑ. Talat Enverโ€™ e โ€œErmeniler konusunda ลŸimdiye kadar Almanlardan hiรงbir itiraz vuku bulmadฤฑโ€ diye yazmaktadฤฑr. Almanya-ฤฐTC iliลŸkisinde Talat ve ekibinin pasif-edilgen olduฤŸu kesinlikle sรถylenemez. Bu savaลŸ ittifakฤฑnฤฑ Almanlardan รงok ฤฐTC istemiลŸtir. ฤฐลŸin aslฤฑ, Talat ve Enver ลŸahsฤฑndaki liderlik kรผltรผ Almanlar aรงฤฑsฤฑndan bir ilham kaynaฤŸฤฑ olmuลŸtur. Para ve silah Almanlardaydฤฑ ama ideolojik coลŸku, strateji ve diplomaside ฤฐTC liderliฤŸi Almanlara taลŸ รงฤฑkartacak cinstendi. Alman ve Avusturya-Macaristan basฤฑnฤฑ Enver ve Talatโ€™ฤฑ yere gรถฤŸe sฤฑฤŸdฤฑramayan haberlerle doluydu (Kieser) Alman emperyalizmi ฤฐTCโ€™nin ihtiraslฤฑ yฤฑkฤฑcฤฑlฤฑฤŸฤฑ ile bรผyรผlenmiลŸ gibiydi. ฤฐTCโ€™nin seรงkinleri ile Almanyaโ€™nฤฑn Wilhemci seรงkinleri aynฤฑ emperyal kibir iรงindeydiler. โ€œGerรงekte Gรถkalpโ€™in 1918 baลŸlarฤฑndaki risaleleri Avrupa faลŸizmi iรงin birer ลŸablon รถzelliฤŸi taลŸฤฑmaktadฤฑrโ€ (Kieser)

Soykฤฑrฤฑm sonrasฤฑ sonbahara doฤŸru Ziya Gรถkalp Tanin gazetesinde Talat iรงin โ€œSen Nuhโ€™sun / Sen olmasan รถksรผz kalฤฑr bu milletโ€ diye methiyeler dรผzerken, Alman basฤฑnฤฑ da aynฤฑ ลŸekilde Talatโ€™ฤฑn liderliฤŸini รถvgรผyle selamlฤฑyordu. (Kieser) Alman askeri misyonunun baลŸฤฑnda bulunan Liman Von Sanders, โ€œHiรง kimse onun kiลŸiliฤŸinin sempatik ve รงekici bรผyรผsรผnden kurtulamฤฑyorโ€ diye itiraf ediyordu.

ฤฐTC saฤŸ kanat ulusalcฤฑlฤฑฤŸฤฑ ve nรผfus mรผhendisliฤŸinde Almanlarฤฑn รงok รถnรผndeydi. ฤฐTC sฤฑnฤฑf mรผcadelelerine โ€œetno-dinselโ€ karakter veren liberalizm karลŸฤฑtฤฑ modern saฤŸ kanat tedhiลŸรงiliฤŸinin Avrupaโ€™daki รถncรผsรผydรผ. Berlinโ€™in ฤฐTCโ€™nin kitlesel suรงlarฤฑna gรถz yummasฤฑnฤฑn gerรงek nedeni buydu. Talatโ€™ฤฑn โ€œรผรง benzemezโ€i, Osmanlฤฑ emperyal miti, Tรผrk milliyetรงiliฤŸi ve Avrupa medeniyetini harmanlama tarzฤฑ takdir-e ลŸayan bulunuyordu.

Almanyaโ€™nฤฑn yenilgisi, Rusyaโ€™da devrim ve Mezopotamyaโ€™nฤฑn da kaybedilmesi 1921 baลŸlarฤฑnda Talatโ€™ฤฑ ister istemez ฤฐngilizlere yaklaลŸtฤฑrdฤฑ. Kaldฤฑ ki artฤฑk Anadoluโ€™da yeni bir varis, Mustafa Kemal vardฤฑ. 19 Mayฤฑs 1919โ€™da Samsunโ€™a indiฤŸinde onu karลŸฤฑlayanlar Talatโ€™ฤฑn TeลŸkilat-ฤฑ Mahsusa โ€˜dan arkadaลŸlarฤฑ, DoฤŸu vilayetlerinin genรง subay ve valilileri oldu. ร–zellikle Hristiyan katliamlarฤฑna karฤฑลŸmฤฑลŸ eski ฤฐTC generali Sakallฤฑ Nurettin PaลŸa da aralarฤฑnda bulunmaktadฤฑr. ฤฐkinci, โ€“ yani 1918 sonrasฤฑ- Tรผrk ulusal kurtuluลŸu bรถylece M. Kemalโ€™in รถnderliฤŸinde baลŸlamฤฑลŸ oldu. Rusyaโ€™da Ekim Devrimi milli mรผcadelenin yeni aลŸamasฤฑnda belirleyici ve olumlu etki yarattฤฑ. Sovyetler Kuvayฤฑ- Milliyeโ€™yi antiemperyalist olarak gรถrรผyor ve silah, cephane her tรผrlรผ desteklerini sunuyorlardฤฑ.

Tรผrkiye solunun Birinci Cihan Harbi ile Ekim Devrimi arasฤฑnda รผzerinde yeterince irdelemediฤŸi siyasi mesele, BolลŸeviklerin emperyalizme karลŸฤฑ dolaylฤฑ olarak Alman saฤŸฤฑ, ฤฐTC, ฤฐslamcฤฑ oluลŸumlar ve Kemalistlerin safฤฑnda yer aldฤฑฤŸฤฑdฤฑr. Talat ve Enverโ€™in Karl Radek ile samimiyeti, Enverโ€™in Bakรผ Kurultayฤฑna katฤฑlฤฑmฤฑ, Leninโ€™in hฤฑrslฤฑ milliyetรงi Zeki Velidi Toganโ€™ฤฑ KP ye davet etmesi vb. vb. Bugรผnkรผ Rusya da benzer bir pozisyondadฤฑr. Son 20 yฤฑldฤฑr Rusyaโ€™da ortaya รงฤฑkan โ€œAvrasyacilikโ€ dรผลŸรผncesinin kรถkleri Ekim Devrimiโ€™nden sonra BolลŸeviklerin emperyalizme karลŸฤฑ geliลŸtirdiฤŸi baลŸta Mรผslรผman halklar olmak รผzere sรถmรผrge halklarฤฑn ulusal burjuvazisine yรผkledikleri ilerici misyona dayalฤฑ stratejiye dayanmaktadฤฑr. Kฤฑsaca sรถmรผrge halklarฤฑn emperyalizme karลŸฤฑ siyasi birliฤŸinden yoksun bir menfaat birliฤŸi ile sฤฑnฤฑrlฤฑ yaklaลŸฤฑm. DoฤŸu Halklarฤฑ Kurultayฤฑ kurulduktan 6 ay sonra laฤŸvedildiฤŸi iรงin sรถmรผrge halklarฤฑn, kรถลŸeleri belirgin uzun soluklu bir siyasi birliฤŸinden bahsetmek imkรขnsฤฑzdฤฑr.

Ermeniler, Mayฤฑs 1915โ€™te silahlฤฑ muhafฤฑzlar eลŸliฤŸinde Harputโ€™tan gรถtรผrรผlรผyor, ลŸehrin eฤŸitimli ve nรผfuzlu kiลŸileri en yakฤฑn uygun yerde katledilmek รผzere seรงiliyor.
FotoฤŸraf: Wegner

Kieser โ€œTalat gerรงek bir รถncรผ olarak gรถrรผlmeli. 20.yรผzyฤฑlฤฑn ilk tek parti tecrรผbesine ve emperyal komitacฤฑlฤฑฤŸa รถnayak oldu. Radikal etnik ulusalcฤฑlฤฑkla hemhal, ลŸiddet yรผklรผ bir nรผfus mรผhendisliฤŸinin รถncรผlรผฤŸรผnรผ yaptฤฑ ve bu amaรงla cihadฤฑ nasฤฑl kullanacaฤŸฤฑna hรขkimdiโ€ derken, รถzellikle โ€œnรผfus mรผhendisliฤŸiโ€ ne deฤŸinerek Talat kiลŸiliฤŸini รงok daha yerli yerine oturtmuลŸ oluyor. Bu tanฤฑmla birlikte ortaya รถnemli bir โ€œprototipโ€ รงฤฑkarฤฑyor. Bu prototipi ortaya รงฤฑkaran ลŸey, Batฤฑlฤฑ eลŸitlik ve ulusalcฤฑlฤฑk fikirleriyle tanฤฑลŸmasฤฑyla, imparatorluฤŸun gerilemeye ve ciddi toprak kaybฤฑna baลŸlamasฤฑnฤฑn eลŸ zamanlฤฑ olmasฤฑnฤฑn Talatโ€™ta yarattฤฑฤŸฤฑ derin bunalฤฑmdฤฑr.

Kieserโ€™in รถnemli iddialarฤฑndan biri, Lozan anlaลŸmasฤฑnฤฑn Talatโ€™ฤฑn mirasฤฑnฤฑn teyit edilmesi olduฤŸuna dair รงรถzรผmlemesidir. Bu konuda ลŸรถyle der: โ€œKรผรงรผk Asya Ermenileri โ€™nin 1915-1916โ€™da ortadan kaldฤฑrฤฑlmasฤฑ ve bu sรผrecin Talatโ€™ฤฑn รถlรผmรผnden sonra,1923 Lozan antlaลŸmasฤฑnฤฑn getirdiฤŸi mecburi nรผfus mรผbadelesiyle tamamlanmasฤฑ. ลžu durumda uluslararasฤฑ diplomasi, hem Osmanlฤฑ Rum Ortodoks Hristiyanlarฤฑna yรถnelik sรผrgรผnleri hem de รผstรผ รถrtรผlรผ olarak 1915-1916 soykฤฑrฤฑmฤฑnฤฑ onaylamฤฑลŸtฤฑโ€.

Tarihรงi Norman Naimark, โ€œLozan AntlaลŸmasฤฑ, yirminci yรผzyฤฑl boyunca halklarฤฑn kendi istekleri dฤฑลŸฤฑnda nakledilmeleri konusunda รถnemli bir uluslararasฤฑ emsal teลŸkil etmiลŸtirโ€ der.

Tarihรงi Ronald Grigor Suny, antlaลŸmanฤฑn โ€œnรผfus sorunlarฤฑna potansiyel bir รงรถzรผm olarak tehcirin ve hatta รถldรผrรผcรผ etnik temizliฤŸin etkinliฤŸini esasen teyit ettiฤŸiniโ€ belirtir.

Kieser ise โ€œLozan, Alman revizyonistleri ve diฤŸer pek รงok milliyetรงi iรงin รถlรผmcรผl bir cazibeye sahip olan, hetero-etnik ve hetero-dinsel gruplara yรถnelik kapsamlฤฑ sฤฑnฤฑr dฤฑลŸฤฑ etme ve imha politikalarฤฑnฤฑ zฤฑmnen onaylamฤฑลŸtฤฑrโ€ demiลŸtir.

Lozan sรผrecinde รถzellikle Ermeni meselesi ve kapitรผlasyonlar konusunda ฤฐsmet ฤฐnรถnรผ ekibinin tavizsiz duruลŸu konferansa ara verilmesine neden olmuลŸ, bu ara dรถnemde Sovyetler Tรผrkiyeโ€™ye desteฤŸini aรงฤฑkladฤฑktan sonra gรถrรผลŸmeler yeniden baลŸlamฤฑลŸtฤฑr. Lozan anlaลŸmasฤฑnda Tรผrk hรผkรผmetinin arkasฤฑna Sovyet desteฤŸini almasฤฑ รถzellikle ฤฐngilizler tarafฤฑndan dikkate alฤฑnmฤฑลŸ, TCโ€™nin ileride Avrupaโ€™ya karลŸฤฑ Sovyetlerle birlikte hareket etme ihtimalinin bu ลŸekilde, TCโ€™nin isteklerinin kabul edilerek รถnรผne geรงileceฤŸi dรผลŸรผnรผlmรผลŸtรผr.

Sonuรงta Lozan, hem proto-faลŸist burjuva bir diktatรถrlรผฤŸรผ hem de nรผfusun din esasฤฑna gรถre ayrฤฑลŸmasฤฑnฤฑ tasdik etmiลŸtir.

Yahudi ve ermeni soykฤฑrฤฑmlarฤฑ (KarลŸฤฑlaลŸtฤฑrma)

โ€œYahudiler Avrupaโ€™nฤฑn Ermeniler ise Anadoluโ€™nun seรงilmiลŸ kurbanlarฤฑ oldular. Her ikisi de tarihteki emsalsiz katliamlar olarak kayฤฑtlara geรงtiler.โ€ (Yahudi tarihรงi Enzo Traverso)

Egemenlerin soykฤฑrฤฑmฤฑ reddetmelerinin bir nedeni de o dรถnemde henรผz uluslararasฤฑ hukukta soykฤฑrฤฑm diye bir kavramฤฑn olmadฤฑฤŸฤฑnฤฑ ileri sรผrmeleridir. Bu doฤŸrudur. Hukukรงu Raphael Lemkin, ilk kez kullanmazdan evvel โ€œsoykฤฑrฤฑmโ€ terimi mevcut deฤŸildi. Lemkinโ€™in รงabalarฤฑyla 9 Aralฤฑk 1948โ€™de BMโ€™nin 260 sayฤฑlฤฑ kararฤฑ ile soykฤฑrฤฑm sรถzleลŸmesi kabul edilmiลŸtir. Lemkinโ€˜in yฤฑllar sรผren bu hukuki รงabalarฤฑnฤฑn ilham kaynaฤŸฤฑ Talatโ€™ฤฑn bozguncu faaliyetleriydi! (Kieser) Kaldฤฑ ki ฤฐTCโ€™ye gรถre soykฤฑrฤฑm da olmamฤฑลŸtฤฑr. Cihan harbinde DoฤŸuโ€™daki Ermeniler isyan hareketleriyle ve Ruslarla iลŸ birliฤŸi yaparak Osmanlฤฑ imparatorluฤŸunu zayฤฑflattฤฑklarฤฑ iรงin onlara karลŸฤฑ bir โ€œsavunmaโ€ savaลŸฤฑ verilmiลŸtir. O yรผzden bu bahiste, Yahudi ve Ermeni soykฤฑrฤฑmlarฤฑnฤฑn karลŸฤฑlaลŸtฤฑrmalฤฑ tarihini ele alacaฤŸฤฑz.

Holokost (Soykฤฑrฤฑm) sonucunda toplam รถlรผ sayฤฑsฤฑ 5-6 milyon civarฤฑndadฤฑr. Ermeni soykฤฑrฤฑmฤฑnda bu sayฤฑ 650 bin ile 1 milyon arasฤฑndadฤฑr.

Yahudi soykฤฑrฤฑmฤฑ beลŸ temel aลŸamada gerรงekleลŸti:

ฤฐlk aลŸama 1935โ€™de รงฤฑkarฤฑlan bir yasa ile Yahudiler Ari ฤฑrkฤฑn dรผลŸmanlarฤฑ olarak tanฤฑmlandฤฑlar.

ฤฐkinci aลŸamada (1938) Yahudilerin mallarฤฑna el konuldu. Alman ekonomisinin โ€œAryanlaลŸtฤฑrฤฑlmasฤฑโ€ ile tรผm Yahudiler parya durumuna dรผลŸรผrรผldรผler.

รœรงรผncรผ ve dรถrdรผncรผ aลŸama (1940-44) Nazi boyunduruฤŸunda olan รผlkelerdeki Yahudilerin sฤฑnฤฑr dฤฑลŸฤฑ edilmesi politikasฤฑ sonucunda, DoฤŸu Avrupaโ€™daki gettolarda ve kamplarda toplandฤฑlar.

Son aลŸamada รถnce โ€œmobil รถldรผrme operasyonlarฤฑโ€ (รถldรผrรผcรผ gaz sistemiyle donatฤฑlmฤฑลŸ kamyonlar) ile sonra ise รถlรผm kamplarฤฑndaki gaz odalarฤฑnda katledildiler.

โ€œEmperyalizm hapishanelerin aynฤฑ zamanda bir รผretim hattฤฑ olmasฤฑnฤฑ Nazilere borรงludur. Naziler fabrika, kฤฑลŸla ve hapishaneleri bir ฤฑrkฤฑ yok etme projesinin sentezi haline getirmiลŸlerdir. Auschwitz hem bir รถlรผm kampฤฑ hem de Alman kimya ลŸirketi IG Farbenโ€™in รผretim hatlarฤฑnฤฑ kurduฤŸu bir รงalฤฑลŸma kampฤฑydฤฑ. Toplama kamplarฤฑ endรผstriyel yok etme pratiฤŸiyle bilim ile etiฤŸin en sarsฤฑcฤฑ karลŸฤฑtlฤฑฤŸฤฑnฤฑ oluลŸturuyordu. Rasyonel araรงlarla irrasyonel amaรงlarฤฑn hayata geรงirildiฤŸi, bilimin etiฤŸi yok ettiฤŸi yerlerdi buralar.โ€ (Enzo Traverso / Modern BarbarlฤฑฤŸฤฑn EleลŸtirisi)

ฤฐmha kamplarฤฑ eski barbarlฤฑฤŸa doฤŸru bir gerileme deฤŸil, iรงerdiฤŸi endรผstriyel yok etme teknolojisi ve ฤฑrksal biyolojiyle tamamen yeni bir tarihsel olgudur. Yeni durum Hฤฑristiyanlarฤฑn Yahudileri geรงmiลŸ รงaฤŸlardaki gibi โ€œgeleneksel dรผลŸmanโ€ olarak gรถrmesinin devamฤฑ niteliฤŸinde deฤŸildir, bunun รถtesindedir. Bir โ€œgรผnah keรงisiโ€ deฤŸillerdi artฤฑk! Kรถtรผlรผklerin sorumlusu deฤŸillerdi, kรถtรผlรผฤŸรผn ta kendisiydiler. Bu elbette yeni bir realitedir. Adeta antropolojik bir kopuลŸtur. Onlar Yahudileri geรงmiลŸte teolojik aforizmalarla, dinsel safsatalarla รถldรผrรผrken ลŸimdi bilimsel organizasyon teknikleriyle รถldรผrรผyorlardฤฑ. Sรถyleyin bir kamyonu mobil bir gaz odasฤฑna dรถnรผลŸtรผrmek kimin aklฤฑna gelebilirdi ki? ร–lรผmรผn bilimsel organizasyonu ve iลŸte size teknolojik ilerleme!

Ermeni soykฤฑrฤฑmฤฑnda yukarฤฑdaki aลŸamalarฤฑn en az รผรงรผnรผ tespit edebiliyoruz. Anadoluโ€™daki yerel ahalinin Ermenilere karลŸฤฑ TeลŸkilat-ฤฑ Mahsusa รงetelerince kฤฑลŸkฤฑrtฤฑlmasฤฑ ve bizzat katledilmeleri, Ermenilerin โ€œdin dรผลŸmanฤฑ gรขvurlarโ€ olarak damgalanmasฤฑ, Ermeni mallarฤฑnฤฑn yaฤŸmalanmasฤฑ ve yerel Mรผslรผman eลŸraf ve aฤŸalara daฤŸฤฑtฤฑlmasฤฑ ve son olarak yerinde infazlar ve Suriye รงรถllerine zorunlu sรผrgรผne tabi tutulmalarฤฑ. Bu ลŸekilde gettolara toplama ve รถlรผm kamplarฤฑ dฤฑลŸฤฑnda birรงok ortak nokta olduฤŸu gรถrรผlmektedir. Nazilerin endรผstriyel รถldรผrme teknikleri dฤฑลŸฤฑnda bir toplumun uzun yฤฑllardฤฑr yaลŸadฤฑฤŸฤฑ topraklardan โ€œiรง dรผลŸmanโ€ ilan edilerek sรผrgรผn ve imha edilmesi en temel ortak noktadฤฑr.

Nasyonal sosyalistlerin kendi aralarฤฑnda soykฤฑrฤฑm iรงin kullandฤฑklarฤฑ dil, iลŸlenen suรงa uygun, tutkusuz, รถfkesiz, teknik ve soฤŸuk bir dildi. โ€œKรถtรผlรผฤŸรผn sฤฑradanlฤฑฤŸฤฑnaโ€, รถlรผmรผn sฤฑradanlaลŸtฤฑrฤฑlmasฤฑna uygun bir dildi bu. ฤฐttihatรงฤฑlarฤฑn da (รถzellikle Talatโ€™ฤฑn bizzat kendi evine kurduฤŸu telgrafhaneden) valilere ve TeลŸkilatฤฑ Mahsusacฤฑlara รงektikleri telgraflarda Almanlarฤฑnki kadar endรผstriyel savaลŸ dili kullanmasalar da โ€œnihai รงรถzรผmโ€ anlamฤฑnda kodladฤฑklarฤฑ bir kavramlarฤฑ vardฤฑ. Naziler ฤฑrksal biyoloji ile modern teknolojiyi insan kฤฑrฤฑmฤฑ iรงin sentezlerken, ฤฐTC ฤฑrksal biyolojiyi kendi zamanฤฑnฤฑn รถzel harp teknikleriyle buluลŸturarak insan kฤฑrฤฑmฤฑnฤฑ gerรงekleลŸtirmiลŸtir.

รœzerinde durulmasฤฑ gereken bir diฤŸer รถnemli benzerlik Nasyonal sosyalistlerle ฤฐttihatรงฤฑlarฤฑn รถnde gelenlerinin รงoฤŸunun soykฤฑrฤฑma katฤฑlmadan รถnce tehlikeli bir Yahudi ve Ermeni karลŸฤฑtlฤฑฤŸฤฑ iรงinde olmamalarฤฑdฤฑr. ร–rneฤŸin Himler, Gรถring ve Goebbels gibi soykฤฑrฤฑmda birincil rol oynayan kiลŸilerin Nasyonal Sosyalist harekete antisemitizm nedeniyle katฤฑlmadฤฑklarฤฑ Yahudi tarihรงiler tarafฤฑndan (Enzo Traverso) belirtilmektedir. ฤฐttihatรงฤฑlarฤฑn beyni Talat paลŸanฤฑn da soykฤฑrฤฑmdan รถnce baลŸta 1908 devrimi olmak รผzere, 1915 e kadar birรงok kez Ermenilerle ittifak yaptฤฑฤŸฤฑnฤฑ biliyoruz. Hatta ฤฐstanbulโ€™da en yakฤฑn dostlarฤฑ iรงinde sonradan TeลŸkilat-ฤฑ Mahsusaโ€™nฤฑn katlettiฤŸi ya da idam fermanฤฑnฤฑ vereceฤŸi Ermeni dostlarฤฑ vardฤฑr.

Son bir ortak nokta olarak, her ikisi de 20.yรผzyฤฑlฤฑn modern birer โ€œhaรงlฤฑ seferiโ€ รถzelliฤŸi taลŸฤฑmaktaydฤฑ. Alman emperyalizminin amacฤฑ sadece Yahudi soykฤฑrฤฑmฤฑ deฤŸildi, Kฤฑzฤฑl Orduโ€™nun maฤŸlup edilerek DoฤŸuโ€™da bir โ€œyaลŸam alanฤฑโ€ (Lebensraum) elde edilmesiyse ฤฐTCโ€™nin de yine DoฤŸuโ€™da bir Turan รผlkรผsรผ vardฤฑ. Onlar da en az Nasyonal sosyalistler kadar komรผnizm karลŸฤฑtฤฑydฤฑlar. Her ikisi de terรถrรผ ve ideolojiyi birlikte aynฤฑ anda kullanmฤฑลŸlardฤฑr.

Enzo Traverso โ€œSoykฤฑrฤฑmla birlikte tรผm dรผnyada รถldรผrmek artฤฑk bir araรง deฤŸil, baลŸlฤฑ baลŸฤฑna bir amaรง olmuลŸtur. Kurbanlar eylemlerinden dolayฤฑ deฤŸil sadece var olduklarฤฑ iรงin รถldรผrรผldรผler.โ€ Derken Yahudilere รถzel bir durumdan bahsetmektedir. Yahudiler hiรงbir hak iddia etmemelerine raฤŸmen sadece Yahudi olmalarฤฑndan dolayฤฑ รถldรผrรผlรผrken, Ermeniler bu topraklarฤฑn eลŸit haklara sahip vatandaลŸฤฑ olmak istedikleri iรงin katledildiler. Yahudiler evlerini sessizce terk ettiler, (tek bir isyanlarฤฑ oldu VarลŸova Gettosu isyanฤฑ) Ermeniler ise o kadar sessiz kalmadฤฑlar. Yer yer direniลŸ gรถsterdiler.

Hiรงbir benzerlik taลŸฤฑmayan, en temel farklฤฑlฤฑklarฤฑ ise soykฤฑrฤฑmฤฑn gerรงekleลŸtirilmesinde ve sonrasฤฑndaki hukuksal durumlardฤฑr. ร–rneฤŸin Auschwitz yรถneticisi Rudolf Hรถss 1947 yฤฑlฤฑnda hรผcresinde yazdฤฑฤŸฤฑ vasiyetinde โ€œรœรงรผncรผ Reichโ€™ฤฑn devasa imha makinasฤฑnฤฑn bilinรงsiz bir diลŸlisiydimโ€ derken ya da soykฤฑrฤฑmdan sonra, 1961 yฤฑlฤฑnda Arjantinโ€™de yakalanฤฑp รถlรผm cezasฤฑna รงarptฤฑrฤฑlan Eichmann aynฤฑ ลŸekilde yaptฤฑฤŸฤฑ katliamlarฤฑ โ€œgรถrev gereฤŸiโ€ yaptฤฑฤŸฤฑnฤฑ ifade ederek soykฤฑrฤฑmฤฑ duygusuzca, hiรงbir piลŸmanlฤฑk gรถstermeden sฤฑradan bir gรถreve indirgemiลŸken 1919 ve 1920 yฤฑllarฤฑnda ฤฐstanbulโ€™da yargฤฑlanan ฤฐttihatรงฤฑlarฤฑn รงoฤŸu soykฤฑrฤฑmฤฑ ret ve inkรขr yoluna gittiler. Naziler soykฤฑrฤฑmฤฑ bir gรถrev bilinciyle gerรงekleลŸtirdiklerini sรถylerken ฤฐttihatรงฤฑlar ise โ€œbu olayda dahlimiz yokturโ€ diye yalan sรถylediler. Naziler mahkemelerde yaptฤฑklarฤฑnฤฑn bir suรง olmadฤฑฤŸฤฑnฤฑ, โ€œdevlet gรถreviโ€ olduฤŸunu sรถylerken, ฤฐttihatรงฤฑlar yaptฤฑklarฤฑnฤฑn bir suรง olduฤŸunun gayet bilincindeydiler. Dahasฤฑ sonraki yฤฑllarda Talat ve Enverโ€™in mezarlarฤฑ temsili merasimlerle Tรผrkiyeโ€™ye getirilerek sahiplenilmiลŸ ve soykฤฑrฤฑm suรงu diye bir olayฤฑn bu topraklarda vuku bulmadฤฑฤŸฤฑ bu ลŸekilde tรผm dรผnyaya gรถsterilmek istenmiลŸtir. TC devleti bรถylece ฤฐTCโ€™nin suรง ve yalanlarฤฑnฤฑn ortaฤŸฤฑ ve sรผrdรผrรผcรผsรผ olmuลŸtur. Yeni Tรผrkiye Cumhuriyetiโ€™nin Talat ve Enverโ€™den her ลŸeye raฤŸmen vazgeรงmemesi gayet รถnemlidir. ร‡รผnkรผ sรถz konusu olan Tรผrk egemenlik sistemini bugรผnlere kadar getiren ideolojik geleneฤŸin yaratฤฑcฤฑsฤฑ olmalarฤฑdฤฑr.

ฤฐTCโ€™yi yargฤฑlayan askeri mahkemeler kurtuluลŸ savaลŸฤฑ sรผrecinde laฤŸvedildi. Cezalarฤฑnฤฑ รงekmeye devam edenler ise 31 Mart 1923โ€™te yeni kurulan Kemalist hรผkรผmet tarafฤฑndan affedildiler. M. Kemalโ€™in iktidara gelmesiyle birlikte, Tรผrk askeri mahkemelerinin yargฤฑlamalarฤฑnฤฑ ve mahkรปmiyetlerini dayandฤฑrdฤฑklarฤฑ tรผm belgeler kayboldu! Bรถylece Holokost โ€™un failleri idam edilirken, Ermeni soykฤฑrฤฑmฤฑnฤฑn failleri gรถstermelik รผรง dรถrt idam dฤฑลŸฤฑnda รงoฤŸu adeta รถdรผllendirildiler. โ€œMalta sรผrgรผnleriโ€ olarak bilinen bu kiลŸiler ฤฐngilizlerin de marifetleriyle peyder pey salฤฑverildiler.

Tarihรงiler dรผnya tarihinde daha รถnce hiรง gerรงekleลŸmemiลŸ, hiรงbir benzeri olmayan ve dรผnyanฤฑn kaderini deฤŸiลŸtiren kitlesel katliamlar iรงin โ€œsฤฑfฤฑrฤฑncฤฑ gรผnโ€ tabirini kullanฤฑrlar. Mesela HiroลŸima ve Nagazakiโ€™ye atฤฑlan atom bombasฤฑ ve Yahudi soykฤฑrฤฑmฤฑ iรงin bu kavramฤฑ kullanmฤฑลŸlardฤฑr. 1. Cihan Harbi ve Ekim Devrimiโ€™nin yarattฤฑฤŸฤฑ alt รผst oluลŸlar sฤฑrasฤฑnda baลŸฤฑnฤฑ bu toz dumandan kaldฤฑramayan, adeta gรถrรผnmez kalan Ermeni soykฤฑrฤฑmฤฑ iรงin 20.yรผzyฤฑlฤฑn 1945โ€™den รถnceki ilk โ€œsฤฑfฤฑrฤฑncฤฑ gรผnรผโ€ denilmesi bir abartฤฑ mฤฑdฤฑr? Ne hazindir ki bu soykฤฑrฤฑmฤฑn รผzeri biraz da dรผnya insanlฤฑฤŸฤฑnฤฑn Ekim devrimiyle yakaladฤฑฤŸฤฑ o muhteลŸem gรผnlerin sevinรง ve gururu ile รถrtรผlmรผลŸtรผr. Birinci Cihan Harbinde komรผnistler nasฤฑl ki emperyalizm, sosyalizm ve savaลŸ, (V. ฤฐ. Lenin โ€“ 1915) ve siperlerde yoldaลŸlฤฑk, vb. รผzerine odaklanฤฑp Ermeni soykฤฑrฤฑmฤฑnฤฑ gรถremedilerse, ll. Dรผnya SavaลŸฤฑโ€™nda da antifaลŸist direniลŸlere odaklanฤฑp ilk anda Yahudi soykฤฑrฤฑmฤฑnฤฑ gรถrememiลŸler, รงok sonradan vakฤฑf olmuลŸlardฤฑr. Sonuรงta ilk savaลŸta รถlen 10 milyon kiลŸi ve ikinci savaลŸta รถlen 60 milyon kiลŸi soykฤฑrฤฑmlarฤฑn emsalsizliฤŸi ya da eลŸsizliฤŸinin aรงฤฑkรงa ayฤฑrt edilmesinin รถnรผndeki en bรผyรผk engeller olmuลŸtur. Soykฤฑrฤฑmlar her iki savaลŸฤฑn zaferinin gรถlgesinde kaldฤฑ. Stalingrad kuลŸatmasฤฑnฤฑn yarฤฑlmasฤฑ, Dresdenโ€™in yok edilmesi ve HiroลŸimaโ€™ya atom bombasฤฑ atฤฑlฤฑrken Auschwitz kimsenin umurunda deฤŸildi. Ermeni soykฤฑrฤฑmฤฑ ise Ekim Devrimiโ€™nin gรถlgesinden 1970โ€™li yฤฑllara kadar sฤฑyrฤฑlamadฤฑ.

Auschwitz, HiroลŸima, Halepรงe, 11 Eylรผl, Gazze, bunlar tarihin parantezleri deฤŸil kฤฑrฤฑlma noktalarฤฑdฤฑr. Ve komรผnistler bu dรถnรผm noktalarฤฑnฤฑn dรผnyada yarattฤฑฤŸฤฑ paradigma deฤŸiลŸikliklerini kavramada mรผtemadiyen yetersiz kalmฤฑลŸlardฤฑr. l. ve ll. Dรผnya SavaลŸฤฑโ€™ndaki soykฤฑrฤฑmlar Marksistler ve komรผnistler iรงin adeta birer โ€œkara delikโ€tirler. (Primo Levi) Yeterince idrak edilememiลŸlerdir. Tarihte birer dรถnรผm noktasฤฑ ve medeniyet kฤฑrฤฑlmasฤฑ olduklarฤฑ tespit edilememiลŸtir.

โ€œMarksist vulgata, imha kamplarฤฑnฤฑ herhangi bir niteliksel ayrฤฑm olmaksฤฑzฤฑn tekelci kapitalizm ile โ€˜emperyalist รงรถkรผลŸรผnโ€™ tezahรผrlerinden biri ลŸeklinde sunmuลŸtur. SavaลŸtan beri hiรงbir Marksist en azฤฑndan yakฤฑn zamana kadar bu konulara Hannah Arrendtโ€™in โ€˜Totalitarizmin Kaynaklarฤฑโ€™ kitabฤฑ kadar derin ve aydฤฑnlatฤฑcฤฑ bir yer ayฤฑrmamฤฑลŸtฤฑrโ€ (E. Traverso)

Tarih bugรผndรผr. Bugรผnde yaลŸanandฤฑr!

Rojava โ€™da Kรผrt, ลžengalโ€™de Ezidi, Gazzeโ€™de Mรผslรผman bir Filistinli, Lazkiyeโ€™de Nusayri olmak!

DoฤŸu Akdenizโ€™deki yรผzlerce yฤฑllฤฑk emperyal Sรผnni hegemonya sallanฤฑyor. Zaman Sรผnniler dฤฑลŸฤฑndaki halklar iรงin olumlu ayrฤฑmcฤฑlฤฑk zamanฤฑdฤฑr. Emperyalizmin yedeฤŸine dรผลŸmedikleri sรผrece!

Skyes Picot, Brest Litovsk ve Balfour bu รผรงรผ DoฤŸu Akdeniz ve OrtadoฤŸuโ€™nun kaderini bir yรผz yฤฑl boyunca deฤŸiลŸtiren, kana bulayan olaylardฤฑ. OrtadoฤŸuโ€™da sรผren ลŸimdiki savaลŸlar bu coฤŸrafyanฤฑn kaderini bir yรผz yฤฑl daha deฤŸiลŸtirecek ciddiyetteki savaลŸlar olacaktฤฑr.

komundergi12.com/mehmet-talat-โ€ฆ

#BobVylan has been dropped by its agency UTA for protesting #genocide.

Time to support them by buying their as #art, or streaming if you can't afford to directly buy.

bobvylan.bandcamp.com/music

Solidarity.

#Palestine #Gaza #D2IDF

This entry was edited (1 month ago)

reshared this

โ€œTwo days ago, Israeli media outlet Haaretz published testimonies from IDF soldiers and officers, confirming previous reports that the murder of Palestinian civilians who are seeking aid is systematic and a deliberate policy of the IDF, and even has a name, 'Operation Salted Fish'โ€

via Middle East Spectator on Telegram

@palestine
@israel

t.me/Middle_East_Spectator/213โ€ฆ

#Press #Israel #Gaza #Genocide #Babies #Murder #Zionism #Barbarity #BloodLust #FreePalestine #SaladFish #DeathToTheIDF

reshared this

in reply to Proletarian Rage

IDF said that it didn't bomb #AlAhliHospital. After that it has bombed (delete here) -almost- all hospitals of #Gaza. todon.nl/@prolrage/11126029629โ€ฆ
todon.nl/@prolrage/11139911374โ€ฆ
msf.org/israeli-forces-must-stโ€ฆ
IDF told people of Northern Gaza to move to the South to be safe. After that Southern Gaza has been a mass grave because of massacres committed by the barbarian IDF air force. todon.nl/@prolrage/11127449972โ€ฆ
IDF told that is on war against Hamas militants. After that we saw a humanitarian disaster through heavy bombardment and total blockade of basic supplies for the millions of Gazans.
aljazeera.com/news/2023/11/19/โ€ฆ
unrwa.org/resources/reports/unโ€ฆ
todon.nl/@prolrage/11137922843โ€ฆ
IDF told that #alShifaHospital was an operational command center of Hamas. After, the fairytale changed to "it is connected with long tunnels". After, the fairytale changed again to "it was the place where captives were held". And so on with the fairy-tales till IDF presents "findings"... fake findings. nitter.net/_RichardHall/statusโ€ฆ
And these are some small examples of the lies of Israeli Offensive Forces...


ฮ•ฮฏฮดฮต ฯŒฮปฮฟฯ‚ ฮฟ ฯ€ฮปฮฑฮฝฮฎฯ„ฮทฯ‚ ฯ„ฮฟฮฝ ฮฒฮฟฮผฮฒฮฑฯฮดฮนฯƒฮผฯŒ ฯ„ฮฟฯ… ฮฝฮฟฯƒฮฟฮบฮฟฮผฮตฮฏฮฟฯ… #alahlihospital. ฮŒฮปฮฟฯ‚ ฮฟ ฮบฯŒฯƒฮผฮฟฯ‚ ฮพฮญฯฮตฮน ฯŒฯ„ฮน ฯ„ฮฟ ฮญฮณฮบฮปฮทฮผฮฑ ฮญฮณฮนฮฝฮต ฮฑฯ€ฯŒ ฯ„ฮฟฯ…ฯ‚ ฯƒฮนฯ‰ฮฝฮนฯƒฯ„ฮญฯ‚. ฮŒฯ€ฮฟฮนฮฟฯ‚ ฮฑฮบฯŒฮผฮฑ ฮญฯ‡ฮตฮน ฮฑฮผฯ†ฮนฮฒฮฟฮปฮฏฮตฯ‚ ฮฑฯ‚ ฮดฮตฮน ฯ„ฮฟ ฮดฮนฮฑฯฮบฮญฯ‚ ฮญฮณฮบฮปฮทฮผฮฑ ฯ€ฮฟฯ… ฮดฮนฮฑฯ€ฯฮฌฯ„ฯ„ฮฟฯ…ฮฝ ฮตฮฝฮฌฮฝฯ„ฮนฮฑ ฯƒฯ„ฮนฯ‚ ฮดฮฟฮผฮญฯ‚ ฮบฮฑฮน ฯ„ฮฟ ฯ€ฯฮฟฯƒฯ‰ฯ€ฮนฮบฯŒ ฯ…ฮณฮตฮฏฮฑฯ‚ ฯ„ฮทฯ‚ ฮ ฮฑฮปฮฑฮนฯƒฯ„ฮฏฮฝฮทฯ‚ ฮบฮฑฮน ฮธฮฑ ฮบฮฑฯ„ฮฑฮปฮฌฮฒฮตฮน. todon.nl/@prolrage/11034308518โ€ฆ

This entry was edited (1 month ago)
in reply to Proletarian Rage

And let's go to the near past. In the case of killing of Palestinian journalist Shireen Abu Akleh, where IDF told that she was killed by the bullets of Resistance. Total fake. youtube.com/watch?v=BXjVDKILC3โ€ฆ
forensic-architecture.org/inveโ€ฆ
Because of that Israeli Occupation Forces attacked also her coffin! theguardian.com/commentisfree/โ€ฆ
This entry was edited (3 months ago)
in reply to Proletarian Rage

Another lie against health facilities. Costs dozens of lives.
Israelโ€™s #UNRWA โ€˜network of tunnelsโ€™ claims collapses as the supposed โ€˜Hamasโ€™ gear is revealed as solar power kit kept in basement
#IsraelWarCrimes #IsraelTerroristState #Gaza_Genocide #genocide #gaza_under_attack #gaza
skwawkbox.org/2024/02/12/israeโ€ฆ
in reply to Proletarian Rage

A #Palestinian national and chairman of the #Geneva-based Euro-Mediterranean Human Rights Monitor says the #Israeli military is trying to frame innocent citizens as fighters to justify its latest massacre in #Gaza.

"Out of over 100 civilians that Israel cold-bloodedly killed, they singled out 19 and falsely claimed they were #Hamas members. Four of them were from the Jaabari family, whom I personally knowโ€”they never engaged in any political or military activities. Another was an imam."

#IsraelWarCrimes #IsraelTerroristState #warcrimes #idf #zioNaZis #zionism #nakba #nakba2

in reply to Proletarian Rage

More lies from the most cowardly army in the world:

Israeli army: Jabalia strike targeted Hamas โ€˜command centreโ€™
The Israeli army confirmed its attack on the #UNRWA clinic in #Jabalia saying it targeted a โ€œcommand-and-control centreโ€ for Hamas.

The Israeli army has routinely claimed its targets in #Gaza are #Hamas centres without providing proof.

At least 19 people have been killed at the medical facility โ€“ including nine children โ€“ which was housing displaced families as a result of intense Israeli bombardment that levelled houses throughout the enclave.
#idf_babykillers #IDF #IsraelWarCrimes #IsraelTerroristState #destroyIsrael #ZionismIsNazism #genocide #warcrimes #IOFLies #IOF #criminalIOF

in reply to Proletarian Rage

#Gaza medic deaths just the latest in Israelโ€™s long history of changing its story over civilian killings

"Often, at first, the IDF denies involvement. Sometimes โ€“ in the context of Gaza โ€“ it suggests one of Hamasโ€™s own rockets fell short, causing the casualties.

Otherwise, it might allege that those killed were either combatants themselves, or collateral damage from the targeting of combatants.
If some have identified a pattern of obfuscation over the years, there is also a suspicion that it is in service of a wider aim: muddying the waters when an investigation is launched.

And when the #IDF does launch an investigation the results are often opaque and seldom lead to the most serious charges.

According to analysis conducted by Israeli human rights organisation, Yesh Din, published last year, the mechanism set up by the IDFโ€™s general staff to investigate potential #warcrimes is designed to avoid responsibility while giving the impression that a process is taking place.

... โ€œat least 664 complaints were transferred โ€ฆ for review.โ€

Of that, the organisation says, โ€œ542 (81.6%) incidents were closed without a criminal investigation, with โ€œjust 41 incidents (6%)โ€ leading to a criminal investigation."

#IsraelWarCrimes #IsraelTerroristState #palestine #gazagenocide
theguardian.com/world/2025/aprโ€ฆ

The ridiculous #idf_babykillers produced a propagandist video called "what is a human shield?". (don't need to click it - it's just the evidence) youtube.com/watch?v=dSwa63OKkYโ€ฆ

The criminal army of IDF-IOF "forgot" to show us what exactly is for them "human shields". todon.nl/@prolrage/11284051549โ€ฆ

From 2022 todon.nl/@prolrage/10889510122โ€ฆ

From 2013. Israeli soldiers use a #Palestinian teenager as a human shield in the occupied West Bank village of Abu Dis on 19 April 2013. youtube.com/watch?v=l-VWY-dTfaโ€ฆ

This January in #WestBank again,
x.com/CBSNews/status/174713660โ€ฆ

A documentary from 2014 war against #Gaza, full of testimonies of IOF using Palestinians as human shields. youtube.com/watch?v=oed1s5jv3Cโ€ฆ

And again on the ongoing #genocide this coward army has as general practice to use Palestinians as human shields. thecradle.co/articles/israeli-โ€ฆ

So, whoever believes a single word or video of the entity's death squads is idiot todon.nl/@prolrage/11143170379โ€ฆ or hardcore #zionazi.
#zionism #propaganda #gaza_under_attack #GazaUnderAttack #IsraelWarCrimes #IsraelTerroristState

in reply to Proletarian Rage

An Israeli soldier disclosed in a Haaretz op-ed that the military's practice of using human shields in Gaza is far more common than acknowledged and that a recent investigation was intended to create the false impression that such incidents are infrequent.

โ€œIn #Gaza, human shields are used at least six times a day. If the Military Police want to do their job seriously, they should open at least 2,190 investigations,โ€ the soldier stated.

The soldiers refer to #Palestinians forced to clear homes in this way as โ€œShawishโ€ or โ€œslaves.โ€
thecradle.co/articles/we-are-hโ€ฆ

#HumanRights #warcrimes #IsraelWarCrimes #IsraelTerroristState #idf_babykillers #idf #humanShields #Palestine

via @EndIsraeliApartheid

reshared this

Judge excuses Israeli extremist who shot #Palestinian while chanting โ€˜death to arabsโ€™ because โ€˜people are on edgeโ€™
skwawkbox.org/2025/03/16/judgeโ€ฆ
Ahmad Nijam, who was shot in the leg during the racist mobโ€™s attack, told an Israeli TV channel that members of the mob approached him and demanded to know why he was hanging around an area supposedly for Jews, before throwing water bottles at him. The Jewish shooter ordered Nijam to get down on the ground before shooting him. Video from the incident, filmed by an acquaintance of Nijam who came to investigate his cries, shows Nijam bleeding on the floor and screaming in pain while the suspect and someone in an #IDF uniform stand a few metres away watching him suffer, before the shooter flees.
Police detained the wounded Nijam for questioning as soon as he was released from hospital and demanded to know why he was on the street at night โ€“ and when the alleged shooter appeared in court, things went even further downhill.

Jerusalem Magistrateโ€™s Court Judge David Shaul Gabai Richter ordered the suspectโ€™s release to house arrest, suggesting that because people in Jerusalem are โ€˜on edgeโ€™ the shooting was understandable and concluding that:

Although this was an incident in which a weapon was usedโ€ฆ I do not believe that the defendant can be deemed a โ€ฆcriminal.

Good visitor, allow me to introduce myself.

I'm Wolf. I'm a former US Navy Submariner who turned tech drone. I did it all, from the support desk to CIO of a medium-sized company. Now retired and enjoying it with my husband of many years.

We live in the Upper Midwest of the USA, but travel worldwide very frequently.

Minimalist, non-judgmental for the most part. And now on my own instance! ๐Ÿ˜€

This introduction will be updated. Last update: 20250630 - Minor punctuation edit

#Introduction

This entry was edited (1 month ago)

Anyone who defends israel is a monster.

#israel #genocide #ethnicCleansing #apartheid #settlerColonialism #europe #eu #uk #fuckKeirStarmer #deathToTheIDF #freePalestine #Palestine #Gaza #WestBank assortedflotsam.com/@NewsBot/1โ€ฆ

reshared this

Musk left when his goals were achieved. Don't be fooled by his lies and the media spin. Fight back. Make your voice heard. Join one of the hundreds of #TeslaTakedown protests around the world or create one in your city at Teslatakedown.com!
RE: bsky.app/profile/did:plc:k5nskโ€ฆ

L'Iran a tuรฉ David Barnea, chef du Mossad secret sioniste, et a dรฉtruit le siรจge du Mossad ร  Herzliya par un tir de missile de prรฉcision. Aujourd'hui, aprรจs la trรชve, il a รฉtรฉ enterrรฉ en prรฉsence de Netanyahou.
Il y avait d'autres criminels du Mossad qui avaient du sang sur eux et qui les ont enterrรฉs.

Firestorm: Russiaโ€™s Largest Airstrike On Ukraine Since The Start Of The Conflict southfront.press/firestorm-rusโ€ฆ

โ€œSince the beginning, there hasn't been a trick Netanyahu hasn't been pulled to delay his trial. It's no wonder he sought Trump's backing, seeing he too despises his own country's judicial system and, as a result, any independent and equitable judiciary.โ€

haaretz.com/israel-news/2025-0โ€ฆ

Florida Proposes ALLIGATOR ALKATRAZ ๐ŸŠ The Young Turks CRY About it ๐Ÿคฃ - YouTube

youtube.com/watch?v=32sJVRtxljโ€ฆ

Iranโ€™s stance on the right to self-defense iacenter.org/2025/06/29/irans-โ€ฆ

Video: Israeli drone kills Palestinian carrying sack of flour
https://www.aljazeera.com/video/newsfeed/2025/6/30/video-israeli-drone-kills-palestinian-carrying-sack-of-flour?utm_source=flipboard&utm_medium=activitypub

Posted into Middle East News @middle-east-news-AlJazeera

Psst...schon gewusst:

Das KIT setzt ein Zeichen fรผr digitale Souverรคnitรคt

Soziale Medien sind im Medienmix von Hochschulen unverzichtbar โ€“ doch es braucht Alternativen zu Big Tech!

Das @KIT_Karlsruhe launcht als erste deutsche Uni eine eigene Mastodon-Instanz โ€“ fรผr mehr Kontrolle, Transparenz und Datenschutz.
๐Ÿ“† Launch-Event am Dienstag, 1. Juli 2025, 10 Uhr

Today I will spend hours in the @EUCommission's #DMA workshop with #Apple so you don't have to. It'll be painful, it'll be funny, it'll be hot! ๐Ÿ˜†

The workshop starts with Apple lawyers speaking time in which they are supposed to explain how they comply with the #DigitalMarketsAct. Instead, they waste everybody's time with marketing BS and pointless rants against the law (or as they say "the Commission's interpretation of the law").

What a waste.

Quoting Iris Hefetz:

As part of the โ€œnew chapterโ€ in its history, #Germany has become a kind of #Jewish shtetl. Descendants of #Nazis adopt Jewish symbols, worship #Zionism and persecute Jews who criticize Israel โ€“ in the name of fighting #antisemitism, of course.โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹

Hefetz describes how Germany has undergone what she calls โ€œconvertion to Zionism,โ€ that is the transformion of descendants of Nazis into โ€œthe new Jews.โ€ But she starts with a joke she heard from a Jewish child in #Berlin:

โ€œWhatโ€™s the difference between Jews and Muslims? The Jews are already past that.โ€

Muslims have become the new target for traditional German racism and intolerance. She contrasts todayโ€™s Germany with the country she found 23 years ago:

โ€œGermany 23 years ago was truly a different Germany. It was still an anti-militaristic and anti-nationalist society and state, which respected its constitution and international law to some extent, where a million people marched against the horrific and internationally illegal war by the US in Iraq, which Germany refused to participate in.โ€

She traces this transformation back to Germanyโ€™s first chancellor, Konrad Adenauer, who stated: โ€œWe caused the Jews such great injustice, we committed such terrible crimes against them, that there was a need to atone for them or repair them to some extent, if we wanted to regain honor among the nations of the world.โ€ However, Adenauerโ€™s antisemitic reasoning was revealed when he added: โ€œThe power of the Jews โ€“ even today, especially in America โ€“ should not be underestimated. Therefore, I consciously and carefully invested my entire being, to the best of my ability, to bring about reconciliation between the German people and the Jewish people.โ€

Hefetz says that Germans have now collectively โ€œconverted to Zionismโ€ without the need for actual conversion:

โ€œAn entire wing of the German โ€˜leftโ€™ consists of men who โ€˜engaged in identity searchingโ€™ and found it in the form of Israel. They sound as if Noa Tishby is speaking from their throats, wrapping themselves in Israeli flags and IDF flags, going to see folk dance performances celebrating diplomatic relations between the states, and saving Jews from โ€˜antisemitism.โ€™โ€

She explains that โ€œaccording to data published in the Israeli magazine in Berlin, โ€˜Spitz,โ€™ in an article later removed, more than half of the complaints about antisemitic incidents in Germany are by German Christians with Nazi grandparents, who are attacked by Jews demonstrating against Israel, for example.โ€ The irony, she notes, is that โ€œdescendants and great-grandchildren of Nazis are very sensitive to โ€˜antisemitic attacks against them,โ€™ especially if they come from Jews and Israelis.โ€

Hefetz describes Germanyโ€™s creation of an artificial Jewish identity: โ€œGermany has become a kind of Jewish shtetl. There is no place in the world where you can hear more #klezmer music (traditional Eastern European Jewish music) , adapted to the German ear. The popular names in recent decades in Germany are Hebrew Jewish names.โ€ She explains how โ€œthe German state began funding Reform conversion of Christians to Judaism, and recreated the destroyed German liberal Judaism, a โ€˜new Judaismโ€™ that is of course more desirable than the ultra-Orthodox, who are โ€˜Ostjuden.โ€™โ€

Note: The original derogatory term #Mizrahim as used by Ashkenazi Jews, referred to Jews of Eastern European heritage. In #Israel this term was then repurposed to describe Arab Jews, mostly, as part of what Aziza Khazzoom described as de-orinetalization of the largest Jewish diaspora, see โ€œHow the Polish Peddler Became a German Intellectualโ€ sup.org/books/sociology/shiftiโ€ฆ

Hefetz details how this โ€œIsraelizationโ€ serves #Germanyโ€™s return to #militarism:

โ€œIdentification with Israel helps Germany return to being a militaristic state: it helps break the taboo of nationalism; it helps rehabilitate the image of the German man, who in the years after the war tried to be โ€˜non-Germanโ€™ by emphasizing soft qualities, non-authoritarian education for children.โ€

She quotes recent statements by German Chancellor Friedrich Merz, who said Israel โ€œdoes the dirty work for usโ€ regarding attacks on Iran, while a security expert from his party stated โ€œwe are also ready to die for Israel.โ€ She notes the antisemitic nature of these statements:

โ€œThese antisemitic statements about Jews doing Germanyโ€™s โ€˜dirty workโ€™ are not new, and the reference to killing civilians as โ€˜dirty workโ€™ recalls Himmlerโ€™s Poznan speech, or what Rudolf Hess said at the Nuremberg trials.โ€

She concludes that โ€œGermany is making a comebackโ€ through authoritarian measures disguised as fighting antisemitism, while โ€œGermany supplies Israel with at least a third of the weapons for the genocide in Gaza.โ€ Despite this official support, Hefetz notes that โ€œthere is an absolute majority in the German public that consistently opposes supplying weapons to Israel; and with all the pro-Israeli propaganda and Israeli flags flying over every government office in Germany, 73% think what Israel is doing in Gaza is genocide.โ€œโ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹

Hebrew mekomit.co.il/%D7%9E%D7%AA%D7%โ€ฆ

Photo: Iris Hefetz arrested during a pro-Palestinian protest (screenshot)

@palestine
@israel
#GazaGenocide
#OatmealQuotes

This entry was edited (1 month ago)

reshared this

in reply to oatmeal

Another quote from Hefetzโ€™s essay:

Historian Professor Moshe Zimmermann spoke in the parliament of the state of Saxony in Germany, and said that the lesson from the Holocaust should be universal, meaning also applicable regarding Israel. The monitoring institution decided that this was a comparison of Israel to the Nazi regime, and this too became an โ€œantisemitic incident.โ€ Since these institutions know they are embarrassing themselves, they donโ€™t say that this involves an Israeli Jew (from a family of German Holocaust survivors), but rather encode him in their data as a โ€œspeaker.โ€ This is also true regarding every Jew who went out to demonstrate against the genocide in Gaza since October 7th with a sign identifying him as such: all members of the organization โ€œJewish Voice for Peace,โ€ and also others who are not members of the organization who did so, were arrested by the police, received complaints that were later cancelled (for incitement and use of symbols contrary to the German constitution). I myself was arrested five times. These cases feed the statistics of โ€œantisemitic incidents in Germany.โ€œโ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹โ€‹

#germany #antisemitism #nazism

Sozan reshared this.

Haushaltsfrage:
Was benutzt Ihr fรผr Schneidebretter?
- Kunststoff ist ja blรถd wegen des Abriebs (und der Verfรคrbung zusรคtzlich).
- Holz wird schnell unansehnlich und soll nicht so hygienisch sein, weil sich Reste in den Fasern sammeln und man es nicht so krรคftig aufwaschen kann.
- Marmor und Glas soll die Messer kaputtmachen...

Tja, was nimmt man denn am besten?

in reply to Leilah Lilienruh

Ich habe gute Erfahrungen gemacht mit solchen:
epicurean-schneidebretter.de

Auf der Seite unten ist ein Vergleich der Materialeigenschaften.

Psychedelics are incredibly powerful and CAN help with a range of indications. Of course, random use may not help (e.g., Muskolini)....you get out of them what you put into them. Assholes like Muskolini just put more of their desperate fragile ego in and we see what pukes out. By contrast, intention to overcome PTSD, severe depression, addiction--can indeed be quite salutary.

medicalxpress.com/news/2025-06โ€ฆ

Voting for Kamala Harris would literally have changed nothing, to be honest. Everything would have still sucked, and liberals would just have ignored it like they did for the past four years.

Kids would have still burned alive around the world, trans care would still have been banned nationwide by the GOP anyways, ICE funding would have creeped up gradually like it always does.

Trump accelerated the trends that already were there. He did not create any of the problems that are usually attributed to him by the democratic party. The far right cancer is deeper than Trump, it will exist without Trump, and you cannot ignore its spread during non GOP presidencies.

We should have put more effort into innovation and advanced technology โ€” former Japanese PM Hatoyama odysee.com/Hatoyama_June_30_20โ€ฆ

libertytree.ca/quotes/Joseph.Sโ€ฆ

"Another not unimportant consideration is, that the powers of the general government will be, and indeed must be, principally employed upon external objects, such as war, peace, negotiations with foreign powers, and foreign commerce. In its internal operations it can touch but few objects, except to introduce regulations beneficial to the commerce, intercourse, and other relations, between the states, and to lay taxes for the common good. The powers of the states, onโ€ฆ

Not that it really matters, but a terribly untalented writer for badly failing Forbes Magazine, Dan Alexander, who probably canโ€™t get a meaningful job in the business, has written so inaccurately about me that it is ridiculous. Many others also, the media is mostly Fake News, but Forbes doesnโ€™t even try to get things right. I havenโ€™t spoken to these SleazeBags in years, they donโ€™t want the facts, and theyโ€™re so inaccurate (purposely!) about everything. I would have thought Forbes would be DEAD by now, but it continues to hang around like a bad disease. Isnโ€™t it owned by a hostile nation? Anyway, thatโ€™s what happens when you have bad reporters with evil intentions. Eventually the publication dies. Iโ€™ve happily seen it over, and over, again!
in reply to anonymiss

He talks about Russia as the dangerous destination but today I am far more likely to be arrested at US customs. Mind you the last 3 times that I entered Russia I did not go through customs. The US is far more likely to demand my Facebook name and I do not have one. I would like to lose all such accounts but they do demand them and assume that you are simply being obstructive and see that as a crime. Russia are far more likely to want to know your VK account but will accept that you do not have one and have no interest in Facebook etc. I did stay with VK longer as they left me alone but they are now KYC and I would not give them such information.
in reply to anonymiss

I feared to get a quite creepy welcome when I had to go to US for business reasons some 3 years ago
Luckily no FB account. But I deleted all mails about any petitions I had signed and any notification from despora. In Esta I said that I do not have any social media account running.
And I arrived during the weekend... They did not want to see my mobile phone.
Would have been a shame in case I was returned and my employer had paid the flight fees etc anyway...
So I was lucky ... but I knew from other cases how dangerous it would be...
I won't risk to take a journey to the USA again.
โ‡ง